OKULLARDA KORKU KÜLTÜRÜNÜN YORDAYICISI OLARAK OKUL YÖNETICILERININ YÖNETIM TARZI: ÖRGÜT DNA’SININ ARACILIK ROLÜ
Author :
DOI : 10.29228/iedres.62994
Year-Number: 2022-CİLT 2 SAYI 1
Yayımlanma Tarihi: 2022-07-29 16:35:53.0
Language : İngilizce
Konu : Eğitim Bilimleri
Abstract
Bu çalışma, yöneticilerin yönetim tarzlarının okullardaki korku kültürüne etkisi ve örgüt DNA’sının aracılık rolünü belirlemek için gerçekleştirilmiştir. Çalışmada korelasyonel model kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin yönetim tarzları, örgüt DNA’sı ve okullardaki korku kültürü arasındaki ilişkiyi test etmek için yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Araştırma Uşak ilinde yer alan devlet okullarında gerçekleştirilmiştir. Veriler, “Kişisel Bilgi Formu”, “Yönetici Davranış Ölçeği”, “Örgüt DNA’sı Ölçeği” ve “Okullarda Korku Kültürü Ölçeği” ile toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda yönetim tarzlarının korku kültürünü doğrudan ve dolaylı olarak etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Otokratik ve ilgisiz yönetim tarzları okullarda korku kültürüne neden olurken, demokratik yönetim biçimi korku kültürünü azaltmıştır. Bu etki, doğrudan ve dolaylı olarak örgüt DNA’sı aracılığıyla gerçekleşmektedir.
Keywords
Abstract
This study aimed to determine whether the management style of administrators directly affected the culture of fear in schools or through organisational DNA. The study employed the correlational model. Structural equation modelling (SEM) was used to test the relationship between school administrators’ management styles, organisational DNA, and the culture of fear in schools. The research was conducted in public schools in the Uşak Province of Turkey. Data were collected through the “Demographic Information Form”, “Executive Behaviour Scale”, “Organisational DNA Scale”, and the “Fear Culture in Schools Scale”. The structural equation model tests concluded that management styles directly and indirectly affected the culture of fear. While autocratic and laissez-faire management styles caused fear culture in schools, the democratic management style decreased fear culture. This effect occurred directly and indirectly through organisational DNA.
Keywords
- Akat, İ. (1999). İşletme yönetimi [Business Administration]. İzmir: Üçel Yayımcılık-Dağıtımcılık.
- Alper Ay, F. (2015). The relationships between abusive management, workplace loneliness and organizational cynicism: a study for health professionals. The Journal of International Social Research, 8(41), 1116-1126.
- Altınkurt, Y., Yılmaz, K., Erol, E. & Salalı, E. T. (2014). Relationship between school principals’ use of power sources and teachers’ organizational cynicism perceptions. Journal of Teacher Education
- Aytürk, N. (1999). Yönetim sanatı-başarılı yönetim ve yöneticilik teknikleri [The art of management successful management and management techniques]
- (3th. Ed.). Ankara: Yargı Yayınevi. Barutçugil, İ. (2004). Organizasyonlarda duyguların yönetimi [Managing emotions in organizations].
- Bayram, N. (2016). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları [Introduction to structural equation modeling: Amos applications].
- Bursa: Ezgi Kitabevi. Bodnarczuk, M. (2008). The organizational trust index as a window into organizational culture. Date of access: 20/12/2018, http://ezinearticles.com/?The-Organizational-Trust-Index-as-a-Window-intoOrganizational-Culture&id=1085113. Bozbayındır, F. & Kayabaşı, E. (2014). The reasons and effects of organizational cynicism in secondary schools. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(1), 211-227 Bozkurt Bostancı, A., Akçadağ, T., Kahraman, Ü., & Tosun, A. (2016). The relationship between schools' DNA profiles and political behavior in school. Journal of Human Sciences, 13(3), 5693-5705.
- Bozkurt Bostancı, A., Çelik, K., Kahraman, Ü. (2017).
- Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor and Francis Group, LLC.
- Bursalıoğlu, Z. (2014). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış [New structure and behavior in school management]
- Clements, J. K. & Mayer, D. F. (1999). The classic touch: lessons in leadership from Homer to Hemingway.
- Cüceloğlu, D. (2008). Korku kültürü:niçin “mış gibi” davranıyoruz [Fear culture: why we "pretend"].
- Cüceloğlu, D. (2016). İletişim donanımları [Communication equipment ]
- Ed.). İstanbul: Remzi Kitabevi. Çandır, E. (2005). Örgütsel DNA ve bir uygulama [Organizational DNA and an application]. (Unpublished master's thesis). Uludağ University Social Science Institute, Bursa.
- Çakıroğlu, A. E. (2013). Değerler eğitiminde korku kültürünün etkisi [The effect of fear culture in values education] (Unpublished master's thesis). Abant İzzet Baysal University, Bolu.
- Çelik, K., & Kahraman, Ü. (2019). Culture
- Çetin, R., B. (2014). Analysing the metaphor of school DNA according to some variables (Unpublished
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları [Multivariate statistics for social sciences: SPSS and LISREL applications].
- Ankara: Pegem Akademi. Dean, J. W., Brandes, P. & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
- Demirçelik, E. & Korkmaz, M. (2017). The relationship between the leadership styles of school
- International Journal of Society Researches, 7(12), 33-53. Derin, R. (2016). Demokratik liderlik ve örgütsel sinizm ilişkisi: Balıkesir ili merkez ilçeleri örneği
- (Unpublished master's thesis). Balıkesir University Social Science Institute, Balıkesir. Diebig, M., Bormann, C.K. & Rowold, J. (2016). A double-edged sword: Relationship between fullrange leadership behaviors and followers’hair cortisol level. The Leadership Quarterly, 27, 684–696. Döş, İ. & Çetin, R. B. (2014). Developing organizational DNA scale
- and a scanning study on Turkish Ministry of National Education. The Journal of International Social Research, 7(31), 560-575. Eren, A. (2005). Fear culture, values culture and violence. Aile ve Toplum, 2(9).
- Furedi, F. (2014). Korku kültürü risk almamanın riskleri [Culture of Fear: Risk Taking and the Morality of Low Expectation]
- (2nd Ed). (B. Yıldırım Translate.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Furedi, F. (2018). How fear Works: culture of fear in the 21st century. New York: Bloomsbury Publishing.
- Gök, S. (2009). A study on the influence of organizational climate on motivation of employees. Journal of Human Sciences, 6(2), 587-605.
- Güney, S. (2015). Örgütsel davranış [Organizational behavior]
- Harputlu, F. (2012). Yeni kapitalizmin toplumsal denetim aracı-korku kültürü ile kitle iletişim araçları ilişkisi: Türkiye'deki internet haber siteleri örneği [The relationship of the new capitalism's social inspection tool, horror culture and mass communication tools: The example of internet news sites in Turkey] (Unpublished master's thesis).
- Gazi University Social Science Institute, Ankara. İlgar, L. (1996). Eğitim yönetimi-okul yönetimi-sınıf yönetimi [Educational administration-school management-classroom management].
- İslamoğlu, G., Birsel, M. & Börü, D. (2007). Kurum içinde güven [Trust within the organization]. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
- Jackson, D. L., Gillaspy, J. A., Jr and Purc-Stephenson, R. (2009). Reporting practices in confirmatory factor analysis: an overview and some recommendations. Psychological Methods, 14, 6– Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). İnsan ve insanlar [Human and human beings] (10th. Ed.). İstanbul: Evrim
- Kaşmer, T. (2009). Korku kültürünün yönetim, çalışanlar ve işletme üzerindeki etkilerinin analizi
- Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling.
- Konan, N., & Çelik O.T. (2018). Turkish adaptation of the empowering leadership scale for educational organizations: A validity and reliability study. Kastamonu Education Journal, 26(4), 10431054. doi:10.24106/ kefdergi.434140
- Korkmaz, M. (2007). Örgütsel sağlık üzerinde liderlik stillerinin etkisi [The influence of leadership styles on organizational health]. Educational Administration: Theory and Practice, 49, 57-91.
- McGuire, R. (2005). Which management style to use. The Pharmaceutical Journal, 275
- (9), 317- Mölder, H. (2011). The culture of fear in international politics – a western-dominated international system and its extremist challenges. ENDC Proceedings, 14, 241–263. Neilson, G., Pasternack, B., & Mendes, D. (2004). The 7 types of organizational DNA Strategy+Business, 35, Retrieved from http://www.strategy-business.com
- Neilson, G., Pasternack, B., Mendes, D., & Tan, E. M. (2004). Profiles in organizational DNA research and remedies.
- Neilson, G. & Pasternack, B. (2005). Results : keep what’s good, fix what’s wrong, and unlock great performance.
- Özgür, B. (2011). Yönetim tarzları ve etkileri [Types of management and its effects]. Maliye Dergisi, 161, 215-230.
- Polatcan, M. (2012). Okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki: Karabük ili örneği [The relationship between school administrator's leadership behaviours and organizational cynicism attitudes of teachers: A case of Karabük] (Unpublished master's thesis). Sakarya University Education Science Insitute, Sakarya.
- Rashid, S., & Chalab, I. (2007). Theinfluence of organizational DNA on innovation performance: An empiricalstudy in a sample of Iraqi industrial organizations. Al-Qadisiya Journal For Administrative and Economic Sciences, 9(4), 9-22.
- Robbins, S. P., Decenzo, D. A., Coulter, M. & Anderson, I. (2014). Fundamentals of management (7. Canadian Ed.). New Jersey: Pearson.
- Salin, D. & Hoel, H.(2011). Organisational causes of workplace bullying. In S.Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, C. L. Cooper (Ed.), Developments in Theory, Research and Practice
- Sennett, R. (2014). Otorite (K. Duran Çev.) (4. Baskı). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Sincer, S. (2016). Öğretim elemanlarının algılarına göre korku kültürü ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi [Analyzing the relation between culture of fear and burnout according to the perceptions of academics]
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th. Ed.).
- Tanrıöğen, A. (1995). Öğretmen moraline ilişkin yapılan araştırmalar [Studies on teacher morale]. Educational Administration, 1
- (1). Taşdemir, E. (2009). Leaders and managers in community management. Journal of Communication Theory & Research, 29, 149-165.
- Terzi, A. R. & Kurt, T. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi [The effect of administrative attitudes of primary school principals on teachers’ organisational commitment]. Journal of National Education, 33(166), 98-111.
- Tosun, A. & Bostancı, A. B. (2019). Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık düzeyleri arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1115-1127. Üstüner, M. (2016). Validity and reliability of perceived school principal management styles scale. Educational Administration: Theory and Practice, 22(3), 429-457.
- Yıldız, Z. (2015). Korku kültürü ile kent ilişkisi üzerine kuramsal tartışma [Theoretical discussion of the relationship with the city of
- (Unpublished master's thesis). Gazi University Social Science Institute, Ankara. Yurdigül, A. (2014). Televizyon ana haber bültenlerinde korku kültürünün inşası [The construction of fear culture on television main news bulletin] (Unpublished doctoral thesis). İstanbul University Social Science Institute, İstanbul.
- Örgütler, insanların iş birliği gereksiniminden ortaya çıkan ve onları kurdukları bir koalisyondur (Bursalıoğlu, 2012). Her örgütün kendine has özelliklerini içeren bir profili mevcuttur. Bu profilleri açıklamada metaforik bir yöntem izlenmiş ve DNA kavramı da örgüt profillerini açıklamada kullanılmıştır. Bu metaforda örgütlerin canlı varlıklarda olduğu gibi bir DNA’ya sahip olduğu düşüncesini dile getirilmektedir. Örgüt DNA’sı olarak adlandırılan bu kavramın örgütteki her türlü bilgiyi, örgütteki anlayışı gelecek nesillere aktardığı düşünülmektedir. Bu anlamda DNA kavramı da çeşitli boyutlarıyla örgütsel alanda yerini almakta ve çalışmalara konu olmaktadır (Çetin, 2014). Örgüt DNA’sı son yıllarda örgüt araştırmalarında üzerinde çalışılan bir konu olmuştur. Eğitim bilimleri araştırmacıları da
- (Çetin, 2014; Bozkurt Bostancı, Akçadağ, Kahraman, ve Tosun, 2016; Bozkurt Bostancı, Çelik ve Kahraman, 2017; Tosun ve Bozkurt Bostancı, 2019)
- örgüt DNA’sı kavramını eğitim örgütlerine uyarlayarak okulların profillerini ortaya koyan çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. Örgütler pasif saldırgan, yönetim ağırlıklı, aşırı büyümüş ve gelişigüzel olmak üzere dört farklı sağlıksız örgüt profilinde olabilecekleri gibi; tam zamanında örgüt, askeri örgüt ve esnek örgüt olmak üzere 3 farklı sağlıklı örgüt profilinde olabilirler (Neilson, Pasternack & Mendes, 2004). Okullar bağlamında yönetici davranışları ele alındığında, okul yöneticilerinin korku yerine güvene dayalı bir ortam oluşturmalarının okullarda korku kültürünü azaltması beklenir. Okullarda güven ortamının sağlanması da demokratik davranışlar sergileme ile sağlanabilir. Sonuç olarak yöneticiler hangi tipi seçeceklerine karar verirken, kendi özellikleri, değer yargıları ve beklentileri; astların özellikleri, kendilerine güveni ve beklentileri ile mevcut durum, var olan sorunun niteliği gibi durumları dikkate almalıdır. Yöneticiler bu tipin sadece birini göstermek zorunda da değildir. Çeşitli durumlarda çeşitli yönetim tarzını göstererek eklektik bir yaklaşım sergileyebilir (İlgar, 1996). Örgüt DNA’sı, örgütün profili, örgütün içyapısı ile yönetici ve astların örgüt içindeki tutumları hakkında fikir vermektedir. Sağlıklı olarak nitelendirebilecek örgütler daha esnek, değişime uyum sağlayan ve önemseyen, öğretmen motivasyonunun desteklendiği, herkesin çalışma
- ve basit tesadüfi örnekleme yolu ile seçilen 463 öğretmenden oluşmaktadır. İlk olarak veri toplama araçlarının uygulanması için Uşak İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınmıştır. Ölçeklerin kullanılması ile oluşturulan anket formu 2017-2018 eğitim-öğretim yılı mart ayında Uşak ili ve ilçelerinde eğitim öğretim aksatılmadan ve gönüllülük esasına göre uygulanmıştır. Sorulara cevap verilirken öğretmenlerde tedirginlik olmaması için anketler araştırmacı tarafından dağıtılmış ve toplanan anketler öğretmenlerin de görebileceği şekilde zarflara konulmuştur. Araştırmanın örneklemine ilişkin bilgiler Tablo 1.’de verilmiştir. Tablo 1. Örnekleme ait kişisel bilgiler Değişken Cinsiyet
- Çalışmada Çelik ve Kahraman (2019) tarafından geliştirilen “Okullarda Korku Kültürü Ölçeği”; Kurt ve Terzi (2005) tarafından geliştirilen “Yönetici Davranışları Ölçeği” ve Döş ve Çetin (2014) tarafından geliştirilen “Örgüt DNA’sı Ölçeği” kullanılmıştır. Her üç ölçek için, ölçeğin geliştirilmesi aşamasında ve bu çalışmada elde edilen güvenirlik katsayılarına ilişkin sonuçlar Tablo 2’de verilmiştir.
- Kahraman ve Çelik (2019)
- Kurt ve Terzi (2005) Yönetici Davranışları
- Döş ve Çetin (2014) Örgüt DNA’sı
- için Mardia katsayısı incelenmiştir. Bayram’ a (2016) göre çarpıklık basıklık değerleri ±1 veya ±1,5 arasında olduğu zaman verilerin çok değişkenli normal dağılım gösterdiği şeklinde yorumlanabilir. Tüm ölçeklerde ve alt boyutlarında çarpıklık ve basıklık katsayıları alanyazında kabul gören değerler arasında bulunduğu için verilerin normal dağılım gösterdiği söylenebilir. Ölçeklerden elde edilen puanlar yorumlanırken 5.00-4.20 “yüksek”, 4.19-3.40 “orta üstü”, 3.39-2.60 “orta”, 2.59-1.80 “orta altı”, 1.79-1.00 “düşük” olarak değerlendirilmiştir. Yol katsayıları; t değeri 1.96’yı aştığında 0,05 düzeyinde, 2.56’yı aştığında 0,01 düzeyinde anlamlıdır (Çokluk, Şekercioğlu, Büyüköztürk, 2012; Tabachnick & Fidel, 2013). Model uyumunun değerlendirilmesinde farklı yaklaşımlardan bahsetmek mümkündür. Jackson, Gillaspy ve Stephenson (2009) yaptıkları çalışmada SEM çalışmalarında en sık bildirilen uyum indekslerinin kikare ve serbestlik derecesi, CFI, RMSEA ve TLI olduğunu belirtmişlerdir. Kline (2016) ki-kare, RMSEA, CFI ve SRMR'yi rapor etmenin yeterli olduğu görüşündedir. Bu çalışmada, bu görüşlere dayalı olarak ki-kare, serbestlik derecesi, CFI, RMSEA, TLI ve SRMR uyum indeksi değerleri dikkate alınmıştır. Yönetim tarzının korku kültürü üzerindeki etkisinde örgütsel DNA'nın aracı rolünü incelemek için altı farklı model geliştirilmiştir. Bu modeller Tablo 3' te yer almaktadır. Örgüt DNA’sı alt boyutları modele sağlıklı (esnek, askeri, tam zamanında) ve sağlıksız (gelişigüzel, yönetim ağırlıklı, pasif-agresif) örgüt profilleri olarak dahil edilmiştir. Tablo 3. Kurgulanan modeller Demokratik
- Otoriter yönetim ya da liderlik tarzı, örgütlerde diyaloğun olmadığı ve şikayetlerin boş olduğu bir korku iklimi ortaya çıkarabilir. Bu tip otokratik/zorlayıcı yönetim, Einarsen vd. (2007) tarafından zalim yönetim/liderlik, Asforth vd. (1994) tarafından ise küçük tiranlık olarak adlandırılmıştır (Salin ve Hoel, 2011). Otokratik yönetimde zorlama, tehdit ve güç kullanma vardır. Yöneticiler sert mizaçlıdır ve korku unsurlarını kullanarak etkinliğini sağlar (Taşdemir, 2009). Otoriter yöneticiler örgütlerinde güven ortamı oluşmasını engeller; baskıcı ve hiyerarşik yönetimle çalışanları ceza ile korkuturlar. Örgütlerde güven ortamının azalması ile de örgüt sağlığı bozulur ve korku artar (İslamoğlu, Birsel ve Börü, 2007). Bodnarczuk (2008) yöneticilerin örgütlerinde güven ortamı oluşturma ya da güven ortamına zarar vererek korku tabanlı kültür oluşturma olarak iki seçenekleri olduğunu belirtmektedir. Korku uyandırma kapasitesi bir otoritede bulunan niteliklerden birisidir. Otorite ilişkisinin meydana getirdiği korku, üstün tarafın yani yöneticinin elindeki güçle yapabileceklerinden duyulan korkudur (Sennett, 2014). Otokratik yönetimin olduğu örgütlerde çalışanların ve fikirlerinin bir önemi
- Akat, İ. (1999). İşletme yönetimi.
- İzmir: Üçel Yayımcılık-Dağıtımcılık. Alper Ay, F. (2015). İstismarcı yönetim, işyeri yalnızlığı ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: sağlık çalışanlarına yönelik bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1116-1126. Altınkurt, Y., Yılmaz, K., Erol, E. ve Salalı, E. T. (2014). Okul müdürlerinin kullandığı güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki. Journal of Teacher Education Aytürk, N. (1999). Yönetim sanatı-başarılı yönetim ve yöneticilik teknikleri. Ankara: Yargı Barutçugil, İ. (2004). Organizasyonlarda duyguların yönetimi. Bayram, N. (2016). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi. Bodnarczuk, M. (2008). The organizational trust index as a window into organizational culture. Date of access: 20/12/2018, http://ezinearticles.com/?The-Organizational-Trust-Index-as-a-Windowinto-Organizational-Culture&id=1085113. Bozbayındır, F., Alev, S. (2018). Öğretmenlerin öz yeterlilik, proaktif kişilik ve değişime açıklık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 293-311. DOI: 10.17679/inuefd.346666. Bozkurt Bostancı, A., Akçadağ, T., Kahraman, Ü., & Tosun, A. (2016). Okulların DNA profili ile okul içi politik davranışlar arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 13(3), 5693-5705. Bozkurt Bostancı, A., Çelik, K., Kahraman, Ü. (2017). Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin Bursalıoğlu, Z. (2014). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Cüceloğlu, D. (2008). Korku kültürü:niçin “mış gibi” davranıyoruz.. Cüceloğlu, D. (2016). İletişim donanımları (53. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi. Çandır, E. (2005). Örgütsel DNA ve bir uygulama.
- Diebig, M., Bormann, C.K. & Rowold, J. (2016). A double-edged sword: Relationship between full-range leadership behaviors and followers’hair cortisol level. The Leadership Quarterly, 27, 684–
- Döş, İ. & Çetin, R. B. (2014). Örgüt DNA’sı ölçeğinin geliştirilmesi ve MEB üzerine bir tarama çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7
- (31),560-575. Eren, A. (2005 Korku kültürü, değerler kültürü ve şiddet.
- Aile ve Toplum, 2(9). Gök, S. (2009). Örgüt ikliminin çalışanların motivasyonuna etkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 587-605. Güney, S. (2015). Örgütsel davranış (3. Baskı). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. araçları ilişkisi: Türkiye'deki internet haber siteleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. İlgar, L. (1996). Eğitim yönetimi-okul yönetimi-sınıf yönetimi. İslamoğlu, G., Birsel, M. & Börü, D. (2007). Kurum içinde güven. İstanbul: İnkılap Yayınevi. confirmatory factor analysis: an overview and some recommendations. Psychological
- Neilson, G. & Pasternack, B. (2005). Results : keep what’s good, fix what’s wrong, and unlock great performance.
- Özgür, B. (2011). Yönetim tarzları ve etkileri. Maliye Dergisi, 161, 215-230. tutumları arasındaki ilişki: Karabük ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. An empiricalstudy in a sample of Iraqi industrial organizations. Al-Qadisiya Journal For Administrative and Economic Sciences, 9(4), 9-22.
- Salin, D. & Hoel, H.(2011). Organisational causes of workplace bullying. In S.Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, C. L. Cooper (Ed.), Developments
- (227-244). New York: Taylor & Francis. ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Tanrıöğen, A. (1995). Öğretmen moraline ilişkin yapılan araştırmalar. Eğitim Yönetimi, 1 Taşdemir, E. (2009). Toplumların idaresinde liderler ve yöneticiler. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 29, 149-165. öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi Milli Eğitim Dergisi, 33(166), Üstüner, M. (2016). Algılanan müdür yönetim tarzı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22(3). Yıldız, Z. (2015). Korku kültürü ile kent ilişkisi üzerine kuramsal tartışma.
- (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yurdigül, A. (2014). Televizyon ana haber bültenlerinde korku kültürünün inşası. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
