SURİYELİ VE TÜRK ÖĞRENCİLERİN İNGİLİZCE ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Author :  

DOI : 10.29228/iedres.62919
Year-Number: 2022-CİLT 2 SAYI 2
Yayımlanma Tarihi: 2022-12-09 15:06:00.0
Language : Türkçe
Konu : Eğitim Bilimleri
Number of pages: 276-320
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de ikamet eden Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizceye yönelik tutum düzeylerini belirlemek ve karşılaştırmak, öğrencilerin tutumlarının cinsiyet, ailenin ekonomik durumu, İngilizce başarı algıları, anne ve baba eğitim durumu ve babanın mesleği değişkenlerinden etkilenip etkilenmediğini ve bununla birlikte Suriyeli ve Türk öğrencilerin karşılaştırmalı olarak İngilizce öğrenme nedenleri, İngilizce öğretiminde yaşadıkları en önemli sorunlar, İngilizce öğretimine ilişkin sorunlara dair çözüm önerileri konusunda düşüncelerini öğrenmektir. Karma araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmanın nicel kısmında “Öğrencilere Yönelik İngilizce Öğretimine İlişkin Tutum Ölçeği”, nitel kısmında ise araştırmacılar tarafından hazırlanan ve açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Gaziantep liselerinde öğrenim gören 273 Suriyeli, 322 Türk lise 9. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Nicel verilerin analizleri SPSS 22 paket programıyla, nitel verilerin analizi ise içerik analizi yöntemiyle yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizceye yönelik tutumlarının orta düzeyde olduğu fakat Suriyeli ve Türk öğrencilerin tutumlarının ölçeğin kazanımlar, destek ve olumsuzluklar olarak adlandırılan tüm boyutlarında farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Cinsiyet, başarı algısı, ailenin ekonomik durumu ve anne/baba eğitim durumu değişkenlerinde Suriyeli ve Türk öğrencilerin tutumlarının farklı boyutlarda değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Sadece her iki grupta da baba mesleğinin İngilizceye yönelik tutumu etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizce öğrenme nedenlerinin de farklı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte her iki grubunda İngilizce dersi ile ilgili yaşadığı sorunlar ve bu sorunlara getirdikleri çözüm önerileri birbirinden ayrılmaktadır. Bu çalışmada elde edilen bulgular Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizceye yönelik tutumlarının, İngilizce öğrenme nedenlerinin, tespit ettikleri sorunların ve sorunlara getirdikleri çözüm önerilerinin birbirinden farklı olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Keywords

Abstract

This research aims to determine and compare the attitudes of Syrian and Turkish students residing in Turkey to English, to determine and compare the outcomes of the students’ attitudes toward gender, family economic status, English sense of success, parents’ education, and father’s profession, and to compare the reasons for learning English, to learn their thoughts on the most important issues they have experienced in English teaching and solutions to problems related to English teaching. The research was designed with a mixed research approach. In the quantitative part of the study, “Attitude Scale on English Teaching for Students” and in the qualitative part, an interview form consisting of open-ended questions prepared by the researchers was used. The sample of the study consists of 273 Syrians and 322 Turkish high school 9th-grade students studying in Gaziantep high schools. The analysis of quantitative data was performed with SPSS 22 package program and the analysis of qualitative data was performed by the content analysis method. As a result of the study, it was revealed that the attitudes of Syrian and Turkish students towards English were at a medium level, but the attitudes of Syrian and Turkish students differed in all dimensions of the scale called achievements, support, and negativity. It was determined that the attitudes of Syrian and Turkish students varied in different dimensions in the variables of gender, perception of success, economic status of the family, and mother/father education status. Only in both groups was it concluded that the fathers’ profession did not affect the attitude of the students towards English. The findings of the study showed that the reasons for Syrian and Turkish students to learn English are also different. However, the problems they experience with English lessons in both groups and the solutions they bring to these problems are separated from each other. The findings obtained in this study revealed that the attitudes of Syrian and Turkish students towards English, the reasons for learning English, the problems they identified, and the solutions they brought to the problems were different from each other.

Keywords

Kaynakça

  • Abdullah, K. (1985). Attitudes and Motivation of Malay Students in Secondary Schools in Singapore towards the Learning of English and Malay. Singapore Journal of Education, 7(1), 45–55. http://doi.org/10.1080/02188798508548560
  • Abidin, M. J. Z., Pour-Mohammadi, M., & Alzwari, H. (2012). EFL Students’ Attitudes towards Learning English Language: The Case of Libyan Secondary School Students. Asian Social Science, 8(2). http://doi.org/10.5539/ass.v8n2p119
  • Alptekin, C. (2005). Dual Language Instruction: Multiculturalism Through a Lingua Franca. In TESOL symposium on dual language education: Teaching and learning two languages in the EFL setting (ss. 1–8). Boğaziçi University.
  • Ataman, O. (2017). Üniversite hazırlık sınıfı öğrencilerinin İngilizce öğrenmeye yönelik motivasyon düzeyleri ve tutumları ile hazırlık sınıfı başarı puanları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Aydoslu, U. (2005). Öğretmen adaylarının yabancı dil olarak İngilizce dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi (B.E.F. Örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
  • Bağçeci, B. (2002). Ortaöğretim Kurumlarında İngilizce Öğretimine İlişkin Toplumsal Tutumlar (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gziantep.
  • Bay, E., Vural, O., Demir, S. ve Bağceci, B. (2015). An analysis of the candidate teachers’ beliefs related to knowledge, learning, and teaching. International Education Studies, 8(6), 75–79. https://doi.org/10.5539/ies.v8n6p75
  • Bensoussan, M. (2014). Motivation and English language learning in a multicultural university context. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 36(4), 423–440. http://doi.org/10.1080/01434632.2014.936874
  • Bjorklund, D. F. (1995). Children’s thinking: Developmental function and individual differences. Thomson Brooks/Cole Publishing Co.
  • Bryman, A. (2012). Social research methods (4. Edition). USA: Oxford University Press.
  • Brown, H. D. (2006). Principles of Language Learning and Teaching Language (5th Edition, C. 57). Pearson Education. http://doi.org/10.2307/414380
  • Buschenhofen, P. (1998). English Language Attitudes of Final-Year High School and First-Year University Students in Papua New Guinea. Asian Journal of English Language Teaching, 8, 93– 116.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Erkan Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. PEGEM (C. 0). http://doi.org/10.14527/9789944919289
  • Cebeci, B. F. (2006). Mesleki ve Teknik Lise Öğrencilerinin İngilizce Derslerine Yönelik Tutumları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Chalak, A., & Kassaian, Z. (2010). Motivation and attitudes of Iranian undergraduate EFL students towards learning English. GEMA OnlineTM Journal of Language Studies, 10(2), 37–56. Tarihinde adresinden erişildi. http://ejournal.ukm.my/gema/article/view/108
  • Creswell, J. M. & Plano Clark V. L. (2015). (2. Baskı) (Y. Dede ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Coşkun, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinin İngilizce Dersine İlişkin Kaygıları, Tutumları, Öz yeterlik İnançları ve Dil Öğrenme Stratejilerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Çimen, S. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin İngilizceye yönelik tutum, İngilizce kaygısı ve öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
  • Dabbagh Ghazvini, S., & Khajehpour, M. (2011). Attitudes and Motivation in learning English as Second Language in high school students. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 15, 1209– 1213. http://doi.org/10.1016/j.sbspro. 2011.03.264
  • Daoud, S. A. (1998). How to motivate EFL learning and teaching of academic writing by cross-cultural exchanges. English for Specific Purposes, 17(4), 391–412. http://doi.org/10.1016/S08894906(97)00024-0
  • Daslak, İ. B. (2019). Kültürün Yabancı Dil Eğitimi Üzerindeki Etkisi: Trabzon Örneği. İmgelem, 3(4), 81-106. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/imgelem/issue/47048/588975
  • DeCarlo, L. T. (1997). On the Meaning and Use of Kurtosis. Psychological Methods, 2(3), 292–307. http://doi.org/10.1037/1082-989X.2.3.292
  • Deniz, S. (2021). Öğretmenlere Yönelik Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Öğretmen Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Ehrman, M., & Oxford, R. (1990). Adult Language Learning Styles and Strategies in an Intensive Trainig Setting. The Modern Language Journal, 74(3), 311–327. http://links.jstor.org/sici?sici=00267902%28199023%2974%3A3%3C311%3AALLSAS%3E2 .0.CO%3B2-T%5Cnhttp://www.jstor.org/stable/327627
  • Ellis, R. (1994). The study of second language acquisition. Oxford University Press.
  • Er, Ç. (2009). Students’ Attitudes to Language Learning at Secondary Level of Primary Schools in Aladağ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Erbaş, H. (2013). İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin İngilizceye Karşı Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Gardner, R. C., Lalonde, R. N., & Moorcroft, R. (1985). The Role of Attitudes and Motivation in Second Language Learning: Correlational and Experimental Considerations. Language Learning, 35(2), 207–227. http://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1985.tb01025.x
  • Giota, J. (1995). Why do all children in Swedish schools learn English as a foreign language? An analysis of an open question in the national evaluation programme of the Swedish compulsory comprehensive school. System, 23(3), 307–324.
  • Greene, J.C. (2007). Mixed methods in social inquiry. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Güneyli, T. (2016). 6.Sınıf Öğrencilerinin Öz-Düzenleyici Öğrenme Stratejileri ile İngilizceye Yönelik Tutum ve Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
  • Hashwani, M. S. (2008). Students’ attitudes, motivation and anxiety towards English language learning. Journal of Research and Reflections in Education, 2(2), 121–144. https://ecommons.aku.edu/pakistan_ied_pdck/7/
  • Hopkins, K. D., & Weeks, D. L. (1990). Tests for Normality and Measures of Skewness and Kurtosis: Their Place in Research Reporting. Educational and Psychological Measurement, 50(4), 717– 729. http://doi.org/10.1177/0013164490504001
  • İnal, S., Evin, Ġ., & Saracaloğlu, A. S. (2005). The relationship between students’ attitudes towards foreign language and foreign language achievement. Dil Dergisi, 130. http://doi.org/10.1501/Dilder_0000000045
  • İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim (5. Baskı). Beykent Üniversitesi.
  • Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2014). Dünden Bugüne İNSAN ve İNSANLAR: Sosyal Psikolojiye Giriş (16. Baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi.
  • Kamal, S., & Ali, M. Q. (2017). Comparison Of Public And Private Urdu EFL Learners’ Attitude Towards English Learning, 1(1), 1–11.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. Nobel Yayın Dağitim.
  • Kazazoǧlu, S. (2013). Türkçe ve İngilizce Derslerine Yönelik Tutumun Akademik Başarıya Etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(170), 294–307. http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2123
  • Keskin, A. (2003). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin İngilizceye Yönelik Tutumları ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Kobayashi, Y. (2002). The role of gender in foreign language learning attitudes: Japanese female students’ attitudes towards English learning. Gender and Education, 14(2), 181–197. http://doi.org/10.1080/09540250220133021
  • Kocadelioğlu, T. (2013). The Analysis of Students’ Attitudes to English As a Foreign Language in Primary Schools (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Lafaye, B. E., & Tsudo, S. (2002). Attitudes towards English Language Learning in Higher Education in Japan and the Place of English in Japanese Society. Intercultural Communication Studies. 11(3), 145-161.
  • Littlewood, W. (2001). Language Teaching Research Students’ attitudes to classroom English learning: a cross-cultural study. Language Teaching Research, 5(3), 3–28.
  • Ming, T. S., Ling, T. S., & Jaafar, N. M. (2011). Attitudes and Motivation of Malaysian Secondary Students towards learning English as a Second Language: A Case Study. The Southeast Asian Journal of English Language Studies, 17(1), 40–54.
  • Musleh, R. Y. (2010). Language Learning Motivation: The Palestinian Context. Attitudes, Motivation, and Orientations (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Barselona Üniversitesi.
  • Onwuegbuzie, A. J., Bailey, P., & Daley, C. E. (2000). Cognitive, Affective, Personality, and Demografic Predictors of Foreign-Language Achievement. Journal of Educational Research, 94(1), 3–15.
  • Oral, Y. (2003). Reflections of the Global English in Turkey (An Intercultural Approach and a Critical Approach) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2014). Eğitim Programları Temeller, İlkeler ve Sorunlar. (Çev Ed. Arı, Ed.). Konya: Eğitim Kitapevi.
  • Özçetin, N. (2010). Meslek Lisesi Öğrencilerinin İngilizce Dersine İlişkin Olarak Algıladıkları Araçsallığın ve Gelecek Zaman Perspektiflerinin İngilizce Ders Başarısı ve Tutumları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Pishghadam, R., & Sabouri, F. (2011). A Quantitative Survey on Iranian English Learners’ Attitudes toward Varieties of English: World English or World English. English Language and Literature Studies, 1(1), 86–95. http://doi.org/10.5539/ells.v1n1p86
  • Prodromou, L. (1992). What culture? which culture? cross-cultural factors in language learning. ELT Journal, 46(1), 39–50. http://doi.org/10.1093/elt/46.1.39
  • Triandis, H. C. (1971). Attitude an Attitude Change. Tarihinde adresinden erişildi https://books.google.com.tr/books/about/Attitude_an_Attitude_Change.html?id=aTCzAAAAI AAJveredir_esc=y
  • Visser, M. (2008). Learning under conditions of hierarchy and discipline: The case of the German Army, 1939-1940. Learning Inquiry, 2(2), 127–137. http://doi.org/10.1007/s11519-008-0031-7
  • Yang, A., & Lau, L. (2003). Student attitudes to the learning of English at secondary and tertiary levels. System, 31(1), 107–123. http://doi.org/10.1016/S0346-251X(02)00076-3
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, Ö. (2013). Türkiye Kamplarında Suriyeli Sığınmacılar: Sorunlar, Beklentiler, Türkiye ve Gelecek Algısı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(1). http://doi.org/10.18490/SAD.38848
  • Kaynak Göstermek için: Bağçeci, B., Erol, C. & Deniz, S. (2022). Suriyeli ve Türk öğrencilerin
  • International Innovative Education Researcher, 2(2), 276-320. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de ikamet eden Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizceye yönelik tutum düzeylerini belirlemek ve karşılaştırmak, öğrencilerin tutumlarının cinsiyetlerine, ailenin ekonomik duruma, İngilizce başarı algılarına, anne ve babanın eğitim durumuna ve babanın mesleğine göre anlamlı fark gösterip göstermediğini, Suriyeli ve Türk öğrencilerin karşılaştırmalı olarak İngilizce öğrenme nedenleri, İngilizce öğretiminde yaşadıkları en önemli sorunlar, İngilizce öğretimine ilişkin sorunlara dair çözüm önerileri konusunda düşüncelerini öğrenmektir. Karma araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmanın nicel kısmında “Öğrencilere Yönelik İngilizce Öğretimine İlişkin Tutum Ölçeği”, nitel kısmında ise araştırmacılar tarafından hazırlanan ve açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Gaziantep liselerinde öğrenim gören 273 Suriyeli, 322 Türk lise 9. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Nicel verilerin analizleri SPSS 22 paket programıyla, nitel verilerin analizi ise içerik analizi yöntemiyle yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizceye yönelik tutumlarının orta düzeyde olduğu fakat Suriyeli ve Türk öğrencilerin tutumlarının ölçeğin kazanımlar, destek ve olumsuzluklar olarak adlandırılan tüm boyutlarında farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Cinsiyet, başarı algısı, ailenin ekonomik durumu ve anne/baba eğitim durumu değişkenlerinde Suriyeli ve Türk öğrencilerin tutumlarının farklı boyutlarda değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Sadece her iki grupta da baba mesleğinin İngilizceye yönelik tutumu etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizce öğrenme nedenlerinin de farklı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte her iki grubunda İngilizce dersi ile ilgili yaşadığı sorunlar ve bu sorunlara getirdikleri çözüm önerileri birbirinden ayrılmaktadır. Bu çalışmada elde edilen bulgular Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizceye yönelik tutumlarının, İngilizce öğrenme nedenlerinin, tespit ettikleri sorunların ve sorunlara getirdikleri çözüm önerilerinin birbirinden farklı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Keywords: İngilizce öğrenme, kültür, tutum, Türk öğrenciler, Suriyeli öğrenciler 1. GİRİŞ Küreselleşme ile birlikte farklı kültür ve ülkelerdeki insanlarla iletişim içinde olma günümüzde tüm toplumlarda zorunlu bir hal almıştır. Bu yüzden ana dilde ve yabancı dilde rahat iletişim kurmak yetişmiş insan gücünün sahip olması gereken nitelikler arasında yerini almıştır. Ortaya çıkan bu durum ülkeleri yabancı dil öğretimiyle ilgili programlarda daha hassas olmaya zorlamıştır (Alptekin, 2005; Oral, 2003). Dil öğrenme başarısı ile ilgili yapılan çalışmalar öğrencilerin bilişsel (öğrenme stilleri, dil zekâsı vb.), duyuşsal (tutum, öz-yeterlik, kaygı, vb.), ve demografik (yaş, cinsiyet, vb.) özelliklerinin yabancı dil öğrenme başarısını etkilediğini göstermektedir (Onwuegbuzie vd., 2000). Bahsi geçen bilişsel değişkenlerin bireylerin sahip olduğu dil yeteneği, dil zekâsı, öğrenme alışkanlıkları, stilleri, stratejileri ve bilişsel yetenekler vb. değişkenlerdir. Ayrıca duyuşsal faktörler ise kaygı, tutum, duygular, öz-yeterlik gibi özelliklerdir. Öğrencilerin demografik özellikleri yaşı, cinsiyeti ve bildikleri diğer dillerin sayısı gibi bireysel özellikleri de tutumlarını ve dil öğrenme başarılarını etkileyebilmektedir (Ehrman & Oxford, 1990; Onwuegbuzie vd., 2000). Bununla birlikte öğrenenlerin tutumlarının ders başarılarını etkilediğine ilişkin çok çalışma bulunmaktadır (Abdullah, 1985; Ataman, 2017; Kazazoǧlu, 2013; Özçetin, 2010). Öğrenci tutumları üzerinde gerçekleştirilen çalışmalar yıllar boyunca yapılmaktadır ancak tutumun zaman ve toplumsal yapıya göre değişebilmesi program geliştirme süreçlerinin güncel bilgilere göre gerçekleştirilmesini ve bu bilgilere göre düzenlemeler yapılmasını gerektirmektedir çünkü tutumun yaşanılan ve ait olunan kültürden etkilendiği ve şekillendiği bilinmektedir. Yeni öğretim programları geliştirirken veya mevcut programların düzenlenmesinde ve uygulanmasında öğrenenlerin görüşlerinin alınması, öğrenilecek yabancı dile karşı tutumlarının belirlenmesi etkili bir öğretim programının geliştirilmesinde ve uygulamada karşılaşılan sorunlara çözümünde fayda sağlayacaktır. Çünkü geliştirilen bir programın başarısı uygulanma sürecinde ne kadar sağlıklı yürütüldüğü ile doğrudan ilintilidir (Ornstein ve Hunkins, 2014). Tutumlar temelde üç öğeden oluşmaktadır bunlar; bilişsel, duyuşsal ve davranışsal öğelerdir. Duyuşsal öğe ile bilişsel öğe arasında yakın bir ilişki vardır (Ellis, 1994; İnceoğlu, 2010; Kağıtçıbaşı & Cemalcılar, 2014). Her üç öğe arasındaki eşgüdüm ile tutum oluşmaktadır (İnceoğlu, 2010). Kişinin herhangi bir nesne, olay veya kişi hakkında sahip olduğu bilgi, düşünce ve inançları tutumun bilişsel bileşenini oluşturmaktadır (İnceoğlu, 2010). Duyuşsal bileşen ise kişinin duyguları ile alakalı gözlenebilen duygusal tepkilerini içermektedir (Kağıtçıbaşı & Cemalcılar, 2014; Triandis, 1971). Bu demektir ki duygu bileşeni, kişinin bahsedilen şeyden hoşlanması ya da hoşlanmaması yani sevip sevmemesi durumudur. Tutum nesnesiyle alakalı iyi veya kötü duyguların, o nesneye karşı olumlu ya da olumsuz tutum geliştirmesine sebep olmaktadır (Triandis, 1971). Tutumun davranışsal bileşeni ise tutum nesnesi ile ilgili bir davranış sergilemeye hazır olmayı ve o şeye karşı gözlenebilen bütün davranışları içermektedir. Bütün bu bilgilere dayanarak yabancı dil edinmenin mühim ve gerekli olduğuna inanan bir öğrenenin yabancı dile öğrenmeye karşı olumlu bir tutuma sahip olması ve bu duygusunu destekleyici olumlu davranışlar göstermesi beklenir. Tutumun, yabancı dil öğrenme performansını önemli bir şekilde etkileyen bir faktör olduğu (Daoud, 1998; Visser, 2008) ve hedeflenen dilde başarının, sadece entelektüel başarıyla değil, bununla birlikte öğrenenin yabancı dil öğrenmeye yönelik tutumuna da bağlıdır. Herhangi bir programa karşı bireyin ilgisi, duyguları ve düşüncelerinin gerçekleştireceği performansı etkilediği (Deniz, 2021) ve bireyin öğrenme, öğretme ve bilgi hakkında sahip olduğu inançların birbirini etkilediği (Bay vd., 2015) bilinmektedir. Bu, yabancı dil öğrenmenin tamamen akademik bir başarı olmaktan öte sosyal ve psikolojik bir fenomen olarak incelenmesi gerektiği anlamına gelir (Abidin vd., 2012). Çünkü insan sosyal bir varlıktır ve sahip olduğu her şey içinde yaşadığı toplumun özelliklerinden etkilenmektedir. Kültürel açıdan değerlendirildiği zaman da bireyin sahip olduğu sosyal değerler öğrenmesini önemli şekilde etkilemektedir (Bjorklund, 1995). Yabancı bir dili öğrenmek isteyen birey öğrenmeyi hedeflediği dile hâkim olan anlayışı, duygu ve düşünceleri anlamasından ziyade o bireyin öncelikle kendi anadiline ait özellikleri kavraması gerekmektedir. Anadiliyle yarattığı dünya algısını anlamadan onu değiştirip yeni bir dili öğrenmesi bu yüzden zorlayıcı olmaktadır (Daslak, 2019). Tutumla ilgili temel olarak iki yaklaşım vardır ve bunlar yapısal ve işlevsel yaklaşım olarak adlandırılmaktadır. Değer ve inançların tutum nesneleriyle nasıl birleştiğini göremediğimiz yapısal yaklaşım ile ilgili temel varsayımdır. İşlevsel yaklaşımda ise bireyin sahip olduğu çeşitli motiflerin bir sonucu olarak tutumların geliştiği veya oluştuğu ve tutumların hizmet ettikleri işlevler nedeniyle geliştirilebilir, korunabilir ve değiştirilir olduğu ifade edilmektedir. Dil öğrenmeye yönelik tutum ise dikkat edilmesi gereken bir kavramdır ve dil öğrenimi ve öğretiminde etkin bir role sahiptir. Tutumun yabancı dil başarısını önemli derecede etkilediği bilindiği için öğrenenlerin yabancı dile yönelik tutumlarının belirlemesi hazırlanan programların başarılı olmasında etkili olmaktadır (Buschenhofen, 1998; Gardner vd., 1985). Brown’a göre (2006) özellikle herhangi bir yabancı dile yönelik geliştirilen tutumlar bireyin geçmişinde aile, akrabalar, yaşıtlar ve çevredeki diğer kişilerle iletişim kurma durumu veya farklı duyuşsal faktörlerden olumlu veya olumsuz etkilenmeleri sonucunda oluşmaktadır. Bununla birlikte bireylerin bir yabancı dil öğrenmeye yönelik sahip olduğu tutumlarının, o dili konuşan insanlara karşı tutumlarını etkilediği söylenebilir (Chalak & Kassaian, 2010). Diğer bir deyişle bireyin herhangi bir dile karşı sahip olduğu tutum, o yabancı dili konuşanlarla ilgili ne hissettiğini de gösterebilir (Kazazoǧlu, 2013). Yabancı dil öğretiminde öğrenenlerin içinde bulunduğu kültürel boyut sahip olduğu tutumlarını etkilemektedir (Littlewood, 2001). Öğrencinin herhangi bir dile, o dilin konuşulduğu topluma ve o toplumun kültürüne karşı olan olumsuz tutumu o dili öğrenmesine engel oluşturabilir veya benzer şekilde olumlu bir tutum içinde olması ise o dili öğrenmesini kolaylaştırabilir (Ellis, 1994; Prodromou, 1992). Alanyazın incelendiğinde dil ve kültürün birbirlerini dinamik şekilde etkileyen olgular olduğu bilinmektedir. Kültürün yabancı dil öğrenmeye ilişkin tutuma etkisi bu araştırmanın temelinde yatan sebeptir. 2011 tarihinden itibaren Suriye’de meydana gelen iç savaş sonrası Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların sayısı ciddi şekilde artmıştır. Birçok maddi ve manevi sıkıntıların yanı sıra gelen sığınmacıların eğitimi de önemli bir sorun olarak ön plana çıkmıştır. Suriyeli sığınmacıların eğitim hayatlarında karşılaştığı sorunlarınla alakalı araştırmalar genel sorunlar çerçevesinde çalışılmıştır (Yıldız, 2013). Yapılan çalışmalarda Suriyeli öğrencilerin akademik başarıları ve derslere yönelik tutumlarının araştırıldığı çalışmalara ve sığınmacı olarak Türkiye’de yaşayan Suriyeli öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumlarının nasıl olduğu ile ilgili çalışmalar yetersizdir. Bu araştırmanın amacı Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizce öğrenmeye ilişkin tutumlarının incelenmesi, öğrencilerin İngilizceye yönelik tutumları arasında farklılaşma olup olmadığının belirlenmesidir. Bu temel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Öğrencilerin genel tutumları ne düzeydedir? 2. Türk ve Suriyeli öğrencilerin tutumları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? 3. Suriyeli ve Türk öğrencilerin tutumları cinsiyet, ekonomik durum, İngilizce başarı algıları, anne ve baba eğitim durumu ve babanın mesleği değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir? 4. Suriyeli ve Türk öğrencilerin İngilizce öğrenme nedenleri, İngilizce öğretimiyle ilgili en önemli sorunları ve bu sorunlara dair çözüm önerileri konusunda düşünceleri nelerdir? 2. YÖNTEM 2.1. Araştırma Modeli Araştırma nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin beraber uygulandığı karma yöntem kullanılarak modellenmiştir. Karma yöntem araştırma problemlerinin nicel ve nitel yaklaşımlara ait yöntemler kullanılarak bütüncül bir yaklaşımla ele alınmasını sağlamaktadır. Karma desen kullanılmasındaki amaç bir olgunun derinlemesine, detaylı, kapsamlı bir şekilde, nicel ve nitel desenlerin sağladığı avantajları kullanarak anlaşılmasını sağlamaktır (Mills ve Gay, 2016). Bu çalışma yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir. Nicel ve nitel yöntemlerin eş zamanlı olarak uygulandığı yakınsayan paralel desende (Creswell ve Plano Clark, 2015) olduğu gibi bu araştırmada nitel ve nicel veriler eş zamanlı olarak toplanmış, verilerin analizi birbirinden bağımsız olarak yapılmış ve her iki yönteme de eşit önem verilmiştir. Araştırmada nitel ve nicel yöntemler farklı araştırma soruları için farklı desenler kullanılarak, araştırmanın kapsamının ve sınırlarının genişletilmesi amacıyla genişleme yaklaşımına dayalı olarak gerçekleştirilmiştir (Greene, 2007 ve Bryman, 2006). Araştırmanın nicel boyutunda tarama modelinde ölçek, nitel boyutunda ise açık uçlu sorular kullanılmıştır. 2.2. Veri Toplama Araçları Araştırmanın nicel boyutunda Bağçeci (2002) tarafından geliştirilen “Öğrencilere Yönelik İngilizce Öğretimine İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Tutum ölçeğinin maddeleri ve ifadelerinde değişiklik yapıldığı için ölçeğin yapı geçerliğinin belirlenmesi amacıyla açımlayıcı faktör analizi (AFA), ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesi amacıyla Cronbach’s alfa güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi için SPSS 22 programı kullanılmış ve %95 güven düzeyi ile çalışılmıştır. Ölçeğin KMO değeri 0.50’den büyük ve Bartlett x2 testi anlamlı bulunmuştur. Bu sonuçlar ölçeğin faktör analizine uygun olduğunu göstermektedir. Ölçeğin faktör yapısının belirlenmesi amacı ile her bir faktörün toplam varyansı açıklama oranı ve Scree Plot grafikleri incelenmiş ve ölçeğin üç faktörden oluştuğu ortaya çıkmıştır. Şekil 1. Faktör Yükü Eigenvalue Değeri Grafiği
  • Toplam 36.486 .855 Faktör analizi sonucunda 4, 15, 30 ve 36.maddeler binişiklik nedeniyle ölçekten çıkarılmıştır. 32 sorudan ve 3 boyuttan oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Ölçek 5’li likert tipine göre 5-Tamamen katılıyorum, 4-Kısmen katılıyorum, 3-Kararsızım, 2-Katılıyorum, 1-Hiç katılmıyorum şeklinde hazırlanmıştır. Ölçeğin toplam varyansı açıklama oranı %36.486 çıkmıştır. Ölçeğin güvenirlik katsayısı ise 0.855’tir. Bu verilere göre ölçeğin güvenirlik düzeyi çok yüksektir. Ölçeğin birinci boyutunda İngilizce öğretimi ile elde edilecek kazanımlara ilişkin maddeler olduğundan dolayı bu boyut “Kazanımlar” olarak isimlendirilmiştir. Birinci boyutta 17 madde bulunmaktadır bu maddelerin faktör yükleri 0.343 ile 0.626 arasında değişmektedir. Birinci faktörün güvenirlik katsayısı 0.864, toplam varyansı açıklama oranı %17.321’dir. Ölçeğin ikinci boyutu 10 maddeden oluşmaktadır ve maddelerin faktör yükleri 0.349 ile 0.720 arasında değişmektedir. Öğrencilerin aileden destek alması ve İngilizce öğrenmek için dış destek istekliliğiyle ilgili ifadeler çoğunlukta olduğundan dolayı ikinci faktör “Destek” olarak isimlendirilmiştir. Boyutun güvenirlik katsayısı 0.781, toplam varyansı açıklama oranı %11.939’dur. Ölçeğin üçüncü boyutunda 5 tane olumsuz ifade toplandığından dolayı “Olumsuzluklar” olarak isimlendirilmiştir. Faktör yükleri 0.471 ile 0.648 arasında değişmektedir. Boyutun güvenirlik katsayısı 0.615, toplam varyansı açıklama oranı %7.227’dir. Yapılan ölçümlere göre ölçeğin güvenirlik düzeyinin oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Araştırmanın nitel boyutunda kullanılan veri toplama aracı ise açık uçlu sorulardan oluşmaktadır ve belirlenen sorular eğitim programları ve öğretim alanında uzman 2 ve İngilizce öğretmenliği alanında uzman olan 2 akademisyen tarafından incelenmiştir ve son düzenlemeler ve değişiklikler yapılmıştır. İngilizce öğrenme sebepleri ile ilgili 3, İngilizce öğretimi hakkında düşündükleri en önemli 3 sorun ve sorunlara karşı 3 tane çözüm önerilerini içeren açık uçlu sorulardan oluşturulan görüşme formu kullanılmıştır. 10 Türk ve 10 Suriyeli öğrenciden oluşan bir grubun görüşme formunu yanıtlaması sağlanmış ve pilot uygulaması yapılmıştır. 2.3. Çalışma Grubu Araştırma lise düzeyindeki öğrencileri kapsamaktadır. Çalışma grubu olarak Suriyeli öğrenci sayısı 300 olarak hedeflenmiştir. Anketler incelendikten sonra toplamda 273 Suriyeli öğrenci ve 322 Türk öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Türk öğrencilerin %58.5’i kadın, %41.5’i erkektir. Suriyeli öğrencilerin %56.1’i kadın, %43.9’u erkektir. Suriyeli öğrencilerde baba mezuniyetinin en fazla lise grubunda (%30.8) iken Türk öğrencilerin babalarının mezuniyeti ortaokul (%34.8) düzeyindedir. 2.4. Verilerin Analizi Çalışmaya dahil edilen 273 Suriyeli öğrenci ve 322 Türk öğrenci tarafından ardışık olarak önce “Öğrencilere Yönelik İngilizce Öğretimine İlişkin Tutum Ölçeği” ve sonra “Görüşme Formu” doldurulmuştur. Ölçeğin analizinde basıklık ve çarpıklık değerlerinin kendi standart hatalarına oranının +3 ile -3 arasında olmasının normal dağılım için yeterli olduğu görülmektedir (DeCarlo, 1997; Hopkins ve Weeks, 1990). Tablo 2. Çarpıklık ve Basıklık Katsayıları Ülke n Çarpıklık Basıklık Kazanımlar 273 .055 -.398 Suriye
  • büyüklüğü değerlendirilirken Cohen’s (1988) kriterleri dikkate alınmıştır. Cohen’e göre Etki
  • 2011). Analizde önce öğrenci cevapları serbest kodlama tekniği ile kodlanmış sonra her soruya
  • olumlu olduğuna ilişkin birçok çalışma (Aydoslu, 2005; Bağçeci, 2002; Cebeci, 2006; Coşkun, 2017;
  • Çimen, 2011; Dabbagh Ghazvini & Khajehpour, 2011; Güneyli, 2016; Keskin, 2003; Kobayashi,
  • 2002) bulunmaktadır. Öğrencilerin ailelerinin ortalama geliri seviyesine göre Suriyeli öğrencilerde
  • Saracaloğlu, 2005; Kocadelioğlu, 2013) ve farklılaştığını gösteren çalışmalar (Erbaş, 2013; Musleh,
  • 2010) bulunmaktadır. Her iki durum araştırma bulgularını desteklemektedir. Benzer şekilde anne
  • faktörlerden olduğunu gösteren çalışmalar fazladır (Bağçeci, 2002; İnal vd., 2005; Musleh, 2010).
  • belirten araştırmalar da (Kocadelioğlu, 2013) bulunmaktadır. Son olarak babanım mesleği
  • çalışmalarda İngilizce öğrenmenin önemli olduğu düşüncesi baskındır (Er, 2009; Kamal ve Ali,
  • 2017; Yang ve Lau, 2003). İngilizce öğretiminde sorunlar temasında en fazla görüş öğretmenler kategorisindedir.
  • olduğunu ifade edilmiştir. Lafaye ve Tsuda (2002) araştırmalarında öğrencilerin çoğunun İngilizceyi
  • sevmediğini belirtmişlerdir. Giota (1995) ise araştırmasında öğrencilerin İngilizce dersini
MAKALE İSTATİSTİKLERİ

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
 
                                                                                                                                                                                                        
                      
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
LINKS

                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    

                                                                                                                                                                                                        
     Last issue
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
         Previous issues
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    Article Statistics
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        




                                                                                                                                                                                                        


                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
Share