ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MUTLULUKLARI İLE YAŞAM DOYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİDE ERKEN DÖNEM UYUMSUZ ŞEMALARIN ARACI ROLÜ
Author :
DOI : 10.29228/iedres.62369
Year-Number: 2022-CİLT 2 SAYI 1
Yayımlanma Tarihi: 2022-07-29 16:35:31.0
Language : İngilizce
Konu : Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık
Abstract
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin mutluluk ve yaşam doyumları arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle 490 öğrenciden (373’ü kadın, 1771’i erkek) veri toplanmıştır. Araştırma kapsamında ‘Yaşam Doyumu Ölçeği’ ‘Young Şema Ölçeği Kısa Formu’ ve ‘Mutluluk Ölçeği’ kullanılarak veri toplanmıştır. Önerilen model LISREL yazılımı kullanılarak yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Bulgular doğrultusunda önerilen aracı modelin veri ile iyi uyum gösterdiği söylenebilir. Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ile mutluluk düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Erken dönem uyumsuz şemalardan iki alt boyutun (duygusal yoksunluk ve karamsarlık) yaşam doyumu ve mutluluk arasında kısmı aracılık rolü üstlendiği görülmüştür. Elde edilen sonuçlar alanyazın ışığında tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, the mediating role of early maladaptive schemas in the relationship between happiness and life satisfaction of university students was examined. In line with this purpose, data were collected from 490 students (373 female, 177 male) by simple random sampling method. In the research, 'Satisfaction with Life Scale', 'Young Schema Scale Short Form' and 'Happiness Scale' were applied to collect data. The proposed model was tested with structural equation modeling using LISREL software. In line with the findings, it can be said that the suggested mediator model fits well with the data. Positive and significant relationship was found between life satisfaction and happiness in university students. It has been observed that two sub-dimensions (emotional deprivation and pessimism) of early maladaptive schemas play a partial mediating role between life satisfaction and happiness. Results was discussed in the light of literature.
Keywords
- Argyle, M., Martin, M. & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J. P. Forgas & M. Innes (Eds.), Recent advances in social psychology: an international perspective. North Holland.
- Aydoğdu, F. (2021). Öğretmenlerde çözüm odaklı düşünme ile mutluluk ilişkisinde sürekli umut ve yaşam doyumunun aracı rolü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(1), 337-360.
- Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173- 1182.
- Beck, A. T. (1967). Depression: Causes and treatment. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
- Brailovskaia, J., Schönfeld, P., Kochetkov, Y., & Margraf, J. (2019). What does migration mean to us? Usa and russia: relationship between migration, resilience, social support, happiness, life satisfaction, depression, anxiety and stress. Current Psychology, 38, 421–431. https://doi.org/10.1007/s12144-017-9627-3
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (20.Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
- Cámara, M. & Calvete, E. (2012) Early Maladaptive Schemas as Moderators of the Impact of Stressful Events on Anxiety and Depression in University Students. Journal of Psychopathology and Behaviroal Assessment, 34, 58–68. https://doi.org/10.1007/s10862-011-9261-6
- Cheng, H. &Furnham, A. (2003). Personality, self-esteem, and demographicpredictions of happiness and depression. Personality and Individual Differences, 34(6), 921-942.
- Cruice, M., Worrall, L., Hickson, L., & Murison, R. (2003). Finding a focus for quality of life with aphasia: Social and emotional health, and psychological well-being. Aphasiology, 17(4), 333353.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
- Deb, S., Thomas, S., Bose, A.& Aswathi, T. (2020). Happiness, meaning, and satisfaction in life as perceived by ındian university students and their association with spirituality. Journal of Religion and Health, 59, 2469–2485. https://doi.org/10.1007/s10943-019-00806-w
- Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
- Esteban Ortiz-Ospina and Max Roser (2013). "Happiness and Life Satisfaction". Published online at OurWorldInData.org. Retrieved from: 'https://ourworldindata.org/happiness-and-lifesatisfaction' [Online Resource]
- Gündoğar, D., Sallan Gül, S., Uşkun, E., Demirci, S., & Keçeci, D. (2007). Investigation of the predictors of life satisfaction in university students. Journal of Clinical Psychiatry, 10(1), 14-27.
- Harris, A. E. &Curtin, L. (2002). Parental perceptions, early maladaptive schemas, and depressive symptoms in young adults. Cognitive Therapy and Research, 26(3), 405-416.
- Haybron, D. M.(2000). Two philosophical problems in the study of happiness. Journal of Happiness Studies, 1, 207-225.
- Kaya, Ö. S. ve Orçan, F. (2019). Mutluluğun empati, affetme ve yaşam doyumu arasındaki aracı rolü: Bir yol analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 540-554
- Lyubomirsky, S. (2007). The how of happiness: A scientific approach to getting the life you want. New York: The Penguin Press.
- Mohammadnia S. & Mohammadnia M. (2019) The Relationship between early maladaptive schemas and resilience with life satisfaction between students. Rooyesh, 8(9): 217-224
- Muris, P. (2006). Maladaptiveschemas in non‐clinicaladolescents: Relations to perceived parentalrearing behaviours, big five personality factors and psychopathological symptoms. Clinical Psychology and Psychotherapy: An International Journal of Theory&Practice, 13(6), 405-413.
- Neugarten, B. L., Havighurst, R. J. & Tobin, S. S. (1961). The measurement of life satisfaction. Journal of Gerontology, 16, 134-143.
- Ng, Y. K. (2015). Happiness, life satisfaction, or subjective well-being? A measurement and moral philosophical perspective. Nanyang Technological University.
- Paschali, A., & Tsitsas, G. (2010). Stress and life satisfaction among university students: A pilot study. In Annals of General Psychiatry, 9(1).
- Pavot, W. & Diener, E. (2007). The Satisfaction With Life Scale and the emerging construct of life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 3(2), 137-152.
- Peterson, C., Park, N., & Seligman, M. E. (2005). Orientations to happiness and life satisfaction: The full life versus the empty life. Journal Of Happiness Studies, 6(1), 25-41.
- Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and Resampling Strategies for Assessing and Comparing Indirect Effects in Multiple Mediator Models. Behavior Research Methods, 40, 879
- Rafaeli, E., Bernstein, D. P. & Young, J. E. (2011). Schema therapy. Routledge.
- San Martín, J., Perles, F., & Canto, J. M. (2010). Life satisfaction and perception of happiness among university students. The Spanish Journal Of Psychology, 13(2), 617-628.
- Seligman, M. E. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. (In Snyder, C.R. ; S. J. Lopez) (Eds.). Handbook of Positive Psychology (pp. 3-9). Oxford University Press.
- Shin, D. C. & Johnson, D. M. (1978). Avowed happiness as an overall assessment of the quality of life. Social Indicators Research, 5, 475-492.
- Shirvani, M. Y. & Peyvastegar, M. (2011). The relationship between life satistaftion and eraly maladaptive schemas in university students. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(2).
- Singh, K. & Jha, S. D. (2008). Positive and negative affect, and grit as predictors of happiness and life satisfaction. Journal of Indian Academy of Applied Psychology, 34, 40-45.
- Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev. Edt. M.Baloğlu). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Tomblison, R. M., Keyfitz, L., Rawana, J. S. & Lumley, M. N. (2017). Unique Contribution of Positive Schemas for Understanding Child and Adolescent Life Satisfaction and Hapiness. Journal of Happiness Studies, 18, 1255-1274
- Yalçın, S. B., Ak, M., Kavaklı, M., & Kesı̇cı̇, Ş. (2018). The Obstacle to Happiness: Early Maladaptive Schemas. Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research, 7(1), 7-13.
- Yoo, G., Park, J. H., & Jun, H. J. (2014). Early maladaptive schemas as predictors of interpersonal orientation and peer connectedness in university students. Social Behavior And Personality: An International Journal, 42(8), 1377-1394.
- Young, J. E. (1995). Cognitive Therapy for Personality Disorders: A Schema-Focused Approach. Sarasota, FL: Professional Resource Exchange
- Young, J. E. & Klosko, J. S. (1993). Reinventing Your Life. Plume.
- Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide.
- Kaynak göstermek için: Bakır Aygar, B. & Kurt, A.A. (2022). Üniversite öğrencilerinin
- (1961) tarafından kullanılmış ve bireyin istekleri ile yaşadıkları arasındaki yaptığı değerlendirmeye
- söylenebilir. Diener, Emmons, Larsen ve Griffin’e (1985) göre yaşam doyumu öznel iyi oluşun
- yanı sıra Shin ve Johnson (1978) yaşam doyumu kişinin kendi iradesi ile yaptığı seçimler sonucunda
- almaktadır (Cruice, Worrall, Hickson ve Morrison, 2010). Bireylerin yaşam doyumu kendileri için
- belirledikleri standartlara göre şekillenmektedir (Diener ve ark., 1985). Kişinin kendi yaşamı için
- etkilenebilmektedir. Pavot ve Diener (2007) yaşam doyumunun öznel iyi oluş kavramının bilişsel bir
- düşünceler ve tartışmalar oldukça eskiye dayansa da konunun bilimsel olarak ele alınması 1980’li yılları
- çıkmaktadır. Haybron (2000) söz konusu bakış açılarını dört kategoride ele almaktadır. Bunların ilki
- mutluluk olarak tanımlanmaya başlanmıştır (Lyubomirsky, 2007). Bunun yanı sıra Seligman (2022)
- Martin ve Crossland, 1989). Bunun yanı sıra San Martin, Perles ve Canto (2010) yürttükleri çalışmada
- durumu sürdürebilmek için gerçekleştirmektedir (Ng, 2015). Bireyin bilişsel değerlendirmeleri ise doğumundan itibaren şekillendirdiği bilişsel yapılardan
- etkilenmektedir. Beck (1967) bu yapıları şema olarak adlandırmış ve kişilerin aldığı uyaranları
- (1995) göre erken dönem uyumsuz şemalar bireyin çocukluğundan itibaren gelişen oldukça stabil ve
- açıklamaktadır. Young, Klosko ve Weishaar (2003) 5 farklı şema alanından ve toplamda 18 farklı
- zedelenmesine yol açmaktadır (Yalçın, Ak, Kavaklı ve Kesici, 2017). Çocuğun aile ile ilişkisiyle oluşan
- ilk şemaları, erken dönem uyumsuz şemaların temelini oluşturmaktadır (Muris, 2006). Bireyin hayatının
- algılayan bireylerin ruhsal olarak daha sağlıklı olduğu görülmektedir (Harris ve Curtin, 2002; Cheng ve
- Furnham, 2003). Alanyazın incelendiğinde bireyin hayata ilişkin yaşadığı doyum ve yaşadıklarından
- Kılıç Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2016). İlişkisel araştırmalar keşfedici ve yordayıcı
- yanı sıra dolaylı-aracı etkiler üzerine de odaklanabilmektedir (Büyüköztürk ve ark., 2016). Bu
- yöntemidir (Preacher ve Hayes, 2008). Verilerin analizi SPSS 20.0 paket programı ve Lisrel 8.7 paket
- programı ile yapılmıştır. 2.2. Çalışma Grubu Araştırmanın çalışma grubu 2021-2022 akademik yılında bir devlet üniversitesine devam eden
- Young Şema Ölçeği Kısa Formu: Young ve ark. (1990; 2003) tarafından, erken dönem uyumsuz şema
- göstermektedir. Ölçeğin Türkçe’ye uyarlaması Soygüt, Karaosmanoğlu ve Çakır (2009) tarafından
- Karaosmanoğlu ve Çakır, 2009). Bu çalışmada ise ölçeğe ilişkin alt boyutların cronbachalpha iç
- Mutluluk Ölçeği: Demirci ve Ekşi (2018) tarafından geliştirilen Mutluluk Ölçeği 6 maddeden oluşan
- bulunmuştur (Demirci ve Ekşi, 2018). Bu çalışmada ise ölçeğin Cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı
- Yaşam Doyumu Ölçeği: Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen “Yaşam
- Doyumu Ölçeği”nin (YDÖ) Türkçe’ye uyarlaması Dağlı ve Baysal (2016) tarafından yapılmıştır. Özgün
- varsayımların test edilmesi gerekir (Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2014). Uç değer analizi için
- testlerden yararlanılabilir (Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2014). Basıklık ve çarpıklık
- söylenebilir(Tabachnick ve Fidell, 2015).Tek değişkenli normalliğe ilişkin betimsel istatistikler Tablo-
- probleminin olmadığı anlamına gelmektedir (Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2014). Araştırmanın
- tahmin= 0,0299 ve %95 BCa GA [0,0070, 0,0557]. Preacher ve Hayes (2008), sıfırı içeren güven
- 1986). Söz konusu görüş dikkate alınarak erken dönem uyumsuz şemaların, mutluluk ve yaşam doyumu
- Lumbey (2017) yürüttükleri çalışmada uyumsuz şemalar ile yaşam doyumu arasında ve yine uyumsuz
- ilişkileri ile benzerlik göstermektedir. Bunun yanı sıra Shirvani ve Peyvastegar’ın (2011) çalışmasında
- bulunduğu ortaya konmuştur. Mohammadnia ve Mohammadnia (2019) yürüttükleri çalışmada
- vurgulamaktadır(Diener, Emmons, Larsen ve Griffin, 1985). Bireylerin erken çocukluk döneminden
- (Rafaeli, Bernstein ve Young, 2011) yaşam doyumu üzerinde etkili olmasının sebebinin söz konusu
- tekrar eden kalıplar (Young ve Klosklo, 1993) olması ve bu kalıpların oldukça istikrarlı ve güçlü olması,
- şemaların katılığından kurtulmaları gerektiği sonucu da bu araştırmanın bulguları ışığında tartışılabilir. Singh ve Jha (2008) yürüttükleri çalışmada mutluluk, yaşam doyumu, dayanıklılık ve olumsuz
- koymaktadır. Yalçın, Ak, Kavaklı ve Kesici (2018) tarafından yürütülmüş olan bir çalışmada ise
- şemaları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bunun yanı sıra Lu ve Gilmour (2004)
- doyum alması ile yakından ilişkilidir. Ayrıca Paschali ve Tsitsas (2010) araştırmalarında düşük düzeyde
- elen alan birçok farklı çalışmanın (Aydoğdu, 2021; Brailovskaia, Schönfeld, Kochetkov ve Margraf,
- 2019; Deb, Thomas, Bose ve Aswathi, 2020; Kaya ve Orçan, 2019) yürütüldüğü görülmektedir. Söz
- dikkat çekmektedir. Argyle ve diğerleri (1989) tarafından yapılan mutluluk tanımında da belirtildiği
- yoksunluğudur. Ayrıca Seligman’ın (2022) da vurguladığı üzere mutluluk yalnızca olumsuz duygu ve
- Roser (2013) yayınladıkları raporda mutluluk düzeyinin yüksek olduğu ülkelerde yaşam doyumunun da
- yanı sıra Peterson, Park ve Seligman (2005) yürüttükleri çalışmada farklı yollardan elde edilen
- Calvete, 2012). Yoo, Park ve Jun’un (2014) yürüttükleri çalışmada ise üniversite öğrencilerinin sahip
- katkılar sunacağı tartışılabilir. San Martin, Perles ve Canto (2010) üniversite öğrencileri ile yürüttükleri
- Demirci ve Keçeci’nin (2007) yürüttüğü çalışma sonuçları da dikkate alınmalı ve yaşam doyumunu
