ETKİLEŞİMLİ KİTAP OKUMA YÖNTEMİNİN ANASINIFINA DEVAM EDEN DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN DİNLEDİĞİNİ ANLAMA BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLİLİĞİ
Author:
Abstract
Bu araştırmada, etkileşimli kitap okuma (EKO) yönteminin anasınıfına devam eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocukların dinlediğini anlama becerileri üzerindeki etkililiğini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda araştırmada, EKO yönteminin, çocukların dinlediğini anlama becerileri, etkinlikle ilgili olma ve sözel katılım davranışları kazanmalarında ve sürdürmelerinde etkili olup olmadığı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmada ayrıca EKO yönteminin etkililiğine ilişkin öğretmen ve ebeveyn görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tek denekli araştırma modellerinden, denekler arası çoklu başlama modeli ile planlanan araştırmanın katılımcılarını, Edirne İli Merkez İlçesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi iki farklı ilkokula bağlı anasınıflarında öğrenimlerine devam eden yaşları 60 ile 72 ay arasında DEHB’li üç çocuk oluşturmuştur. Araştırma pilot çalışma, başlama düzeyi, uygulama, izleme ve genelleme oturumları evrelerinden oluşmuştur. Bu araştırmanın bulguları, EKO yönteminin anasınıfına devam eden DEHB’li çocukların dinlediğini anlama becerilerini kazanmalarında etkili olduğunu, uygulama sona erdikten sonra bu becerilerin korunduğunu ve kazanılan becerilerin farklı kişi, ortam ve zamana da büyük oranda genellediğini göstermektedir. Araştırma bulguları ayrıca EKO’nun DEHB’li çocukların dinlediğini anlama becerilerin geliştirilmesine katkı sağlamanın yanı sıra etkinlikle ilgili olma ve sözel katılım gibi çocukların bağımsız davranışlarının performanslarına da katkı sağladığını ortaya koymuştur. Bu bulgular aynı zamanda araştırma kapsamında öğretmenler ve annelerden elde edilen sosyal geçerlik bulguları ile de desteklenmiştir.
Keywords
Abstract
This study aimed to evaluate the effectiveness of the Dialogic Reading (DR) method on the listening comprehension skills of children with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) attending kindergarten. In line with this general purpose, the study tried to evaluate whether the DR method is effective in children's acquisition and maintenance of listening comprehension skills, involvement in the activity and verbal participation behaviors. The study also tried to reveal the opinions of teachers and parents regarding the effectiveness of the DR method. The participants of the study, which was planned with the multiple-baseline across participants design, consisted of three children with ADHD between the ages of 60 and 72 months who were attending kindergartens of two different official primary schools affiliated to the Ministry of National Education in the Central District of Edirne Province. The research consisted of pilot study, baseline, implementation, follow-up and generalization sessions. During the implementation process, after obtaining stable baseline data on the participants' listening comprehension skills, interested in the activity and verbal participation behaviors, 20 illustrated story books were read to each child by the researcher using the DR method for 10 weeks. In this study, four types of data were collected: effectiveness, reliability, social validity and generalization data. The findings of this study show that the DR method is effective in helping children with ADHD who continue in kindergarten to acquire listening comprehension skills, that these skills are preserved after the application ends, and that the acquired skills generalize to a large extent to different people, environments and times. Research findings also revealed that DR not only contributes to the development of listening comprehension skills of children with ADHD, but also contributes to the performance of children's independent behaviors such as involvement in the activity and verbal participation. These findings were also supported by the social validity findings obtained from teachers and mothers within the scope of the research. As a result of the research, it was determined that the DR method applied by the researcher was an effective intervention method on the listening comprehension skills of preschool children with ADHD, and this result was discussed within the framework of the relevant literature and suggestions were presented.