SOSYAL DESTEKLER VE BİREYSEL - SOSYAL SORUMLULUK DAVRANIŞLARI; ERGEN ÖĞRENCİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Author :  

DOI : 10.29228/iedres.63278
Year-Number: 2022-CİLT 2 SAYI 2
Yayımlanma Tarihi: 2022-08-29 08:34:22.0
Language : Türkçe
Konu : Spor Bilimleri
Number of pages: 347-372
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

İnsan yaşamının her evresinde yakın çevresinde yer alan kişilerin desteğine ihtiyaç duyar. Bununla birlikte insanın da kendisine ve içinde yaşadığı topluma karşı sorumlulukları vardır. Fiziksel aktiviteler ise sosyal desteklerin oluşması ve sorumlukların gelişmesi için gerekli eğitsel ortamları sunması bakımından önemli görülmektedir.  Bu çalışmada, ergen öğrencilerin fiziksel aktiviteler için aldıkları sosyal destek düzeyleri ile bireysel ve sosyal sorumluluk davranışlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yaklaşımlarından ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin farklı illerinde öğrenim gören, yaşları 11 ile 18 arasında değişiklik gösteren %52,3’ü kadın, %47,7’si erkek toplam 1487 ortaokul ve lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın etik kurul izni Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu Başkanlığı’ndan “04.12.2020 tarihli, 60263016-050.06.04-E.494575 sayılı” karar ile alınmıştır. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formu, Farias Junior ve arkadaşları (2014) tarafından geliştirilen, Küçükibiş ve Eskiler (2019) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan 10 madde ve 2 alt boyuttan oluşan “Fiziksel Aktivitelerde Sosyal Destek Ölçeği” ile öğrencilerin bireysel sosyal sorumluluk düzeylerini belirlemek amacıyla Li ve ark. (2008) tarafından geliştirilen, Filiz ve Demirhan (2015) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan 13 madde ve tek boyuttan oluşan “Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS ve JAMOVİ istatiksel analiz programları kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma neticesinde, fiziksel aktivitelerde alınan sosyal destekler ile bireysel ve sosyal sorumluluk düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca sosyal desteğin bireysel ve sosyal sorumluluk davranışları üzerinde anlamlı yordayıcı etkisi olduğu sonucuna ulaşmıştır

Keywords

Abstract

At every stage of life, people need the support of those in their immediate vicinity. In addition, people also have responsibilities towards themselves and the society in which they live in. Physical activities are considered important in terms of providing the necessary educational environments for the formation of social supports and the development of responsibilities.  In this study, it is aimed to examine the levels of social support that adolescent students receive for physical activities and their individual and social responsibility behaviors. Correlational survey model which is among the quantitative research approaches, was used for this study. The sample of the study consists of a total of 1487 middle and high school students (52.3% female and 47.7% male) studying in different provinces of Turkey, ranging in age from 11 to 18. The ethics committee permission of the study was obtained from the Ethics Committee of Sivas Cumhuriyet University's Board of Social Sciences and Humanities with the decision “dated 04.12.2020 and numbered 60263016-050.06.04-E.494575”. As a data collection tools, personal information forms were used in addition to the "Social Support Scale in Physical Activities" developed by Farias Junior et al. (2014), adapted into Turkish by Küçükibiş and Eskiler (2019), which consists of 10 items and 2 sub-dimensions and also, to determine the individual social responsibility levels of the students, The "Individual and Social Responsibility Scale", which consists of 13 items and one dimension, which was developed by Li et al. (2008) and adapted into Turkish by Filiz and Demirhan (2015), was used. The data obtained were evaluated using SPSS and JAMOVI statistical analysis programs. As a result of the research, it was determined that there was a positive and significant correlation between the social supports received in physical activities and individual and social responsibility levels. In addition, it was concluded that social support has a significant predictive effect on individual and social responsibility behaviors

Keywords

Kaynakça

  • Acaray, A. (2020). İstismarcı yönetici algısı ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide işin anlamlılığı, işyeri arkadaş desteği ve sorumluluk kişilik özelliğinin düzenleyicilik rolü. Yaşar Üniversitesi E Dergisi, Special Issue on Business and Operations Research, Vol. 15, pp. 238251.
  • Akgül, A., & Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri: SPSS’te işletme yönetimi uygulamaları. Ankara, Emek Ofset.
  • Altunışık, R., R. Coşkun., S. Bayraktaroğlu., & E. Yıldırım. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (7. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
  • Amini, Z., & Heidary, B. S. (2020). What components of adolescents' responsibility are effective in preventing addiction?. Advanced Biomedical Research, 9, 2. https://doi.org/10.4103/abr.abr_204_19
  • Anderson, E. S., Wojcik, J. R., Winett, R. A., & Williams, D. M. (2006). Social-cognitive determinants of physical activity: The influence of social support, self-efficacy, outcome expectations, and self-regulation among participants in a church-based health promotion study. Health Psychology, 25(4), 510–520. https://doi.org/10.1037/0278-6133.25.4.510
  • Balcı, T., & Yanık, M. (2020). The relationship between physical education and sport values with self- reported personal and social responsibility behaviours. African Educational Research Journal, Vol. 8(4), pp. 897-905. DOI: 10.30918/AERJ.84.20.194
  • Bayraktar, G., Tozoğlu, E., Gülbahçe, Ö., Öztürk, E.M., & Gülbahçe, A. (2016). Evaluation of individual social responsibility level of university students for sport and other different variables. International Refereed Academic Journal Of Sports, Health And Medical Sciences.18, 77-88.
  • Bektaş, A., Kepez, B. O., & Pepe, K. (2019). Okul spor yarışmalarına aktif olarak katılan ve katılmayan 10-14 yaş ortaokul öğrencilerinin sosyal ve bireysel sorumluluk duygularının incelenmesi. Uluslararası Sağlık ve Spor Bilimleri Sempozyumu. Alanya 18-19-20 Nisan 2019.
  • Berkowitz, L., & Lutterman, K. (1968). The traditional socially responsible personality. Public Opinion Quarterly, 32, 169-185.
  • Bokhorst, C. L., Sumter, S. R., & Westenberg, P. M. (2010). Social support from parents, friends, classmates, and teachers in children and adolescents aged 9 to 18 years: Who is perceived as most supportive?. Social Development, 19(2), 417-426.
  • Brown, A. (2009). Personal responsibility: Why it matters. Bloomsbury Publishing.
  • Buğdaycı, S. (2019). Examining personal and social responsibility levels of secondary school students. Universal Journal of Educational Research, 7(1), 206-210.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş. (2021) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum (29. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Casey, M. M., Eime, R. M., Payne, W. R., & Harvey, J. T. (2009). Using a socioecological approach to examine participation in sport and physical activity among rural adolescent girls. Qualitative Health Research, 19(7), 881-893.
  • Cheng, S. T., & Chan, A. C. (2004). The multidimensional scale of perceived social support: dimensionality and age and gender differences in adolescents. Personality and Individual Differences, 37(7), 1359-1369.
  • Cheng, L. A., Mendonça, G., & Farias Júnior, J. C. D. (2014). Physical activity in adolescents: analysis of the social influence of parents and friends. Jornal De Pediatria, 90(1), 35-41
  • Cómez-Mármol, A., Martínez, B. J. S. A., Sánchez, E. D. L. C., Valero, A., & González-Víllora, S. (2017). Personal and social responsibility development through sport participation in youth scholars. Journal of Physical Education and Sport, 17(2): 775-782. doi:10.7752/jpes.2017.02118.
  • Courel-Ibañez, J. Sánchez-Alcaraz, B. J., Gómez-Mármol, A., Valer-Valenzuela, A., & Moreno- Murcia, J. A. (2019). The moderating role of sportsmanship and violent attitudes on social and personal responsibility in adolescents. A clustering-classification approach. PLoS One, 14, e0211933.
  • Cüceloğlu, D. (2002). Keşkesiz bir yaşam için iletişim donanımları (5. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Çakmak, A., & Şahin, H. (2017). Ortaokula devam eden öğrencilerin algıladıkları sosyal desteğin okul tükenmişliğine etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 568-582.
  • Çelikkaya, T., & Seyhan, O. (2016). Değerlerin kazanilmasindaki etkili faktörler öğrenci görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(36), 167-192.
  • Çelikkaya, T., & Yılmaz, T. (2017). Değerler eğitimine ilişkin öğretmen, öğrenci ve velilerin karşılıklı beklentileri. Researcher: Social Science Studies, 5(9), 395–416.
  • Çoban, O. (2016). Sokratik sorgulama yöntemi ile sorumluluk değerinin öğretimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uşak
  • Deng, Z., & Liu, S. (2017). Understanding consumer health information-seeking behavior from the perspective of the risk perception attitude framework and social support in mobile social media websites. International Journal of Medical Informatics, 105, 98–109. https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2017.05.014
  • Demaray, M. K., & Malecki, C. K. (2003). Perceptions of the frequency and importance of social support by students classified as victims, bullies, and bully/victims in an urban middle school. School Psychology Review, 32(3), 471-489.
  • Duke, D. L., & Jones, V. F. (1985). What can schools do to foster student responsibility?. Theory into Practice, 24(4), 277-285.
  • Duncan, S. C., Duncan, T. E., & Strycker, L. A. (2005). Sources and types of social support in youth physical activity. Health Psychology, 24(1), 3–10. https://doi.org/10.1037/0278-6133.24.1.3
  • Eraslan, L. (2011). Bireysel sosyal sorumluluk ölçeğinin (BSS) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 24(24), 81-92.
  • Escartí, A., Gutiérrez, M., Pascual, C., & Llopis, R. (2010). Implementation of the personal and social responsibility model to improve self-efficacy during physical education classes for primary school children. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10(3), 387
  • Escartí, A., Llopis-Goig, R., & Wright, P. M. (2018). Assessing the implementation fidelity of a school-based teaching personal and social responsibility program in physical education and other subject areas. Journal of Teaching in Physical Education, 37(1), 12– 23. https://doi.org/10.1123/jtpe.2016-0200
  • Eskiler, E., & Küçükibiş, H. F. (2019). Sources of social support in physical activity participation: The moderating effect of gender. International Journal of Psychology and Educational Studies, 6 (3), 80-88. DOI: 10.17220/ijpes.2019.03.009
  • Farias Júnior, J. C. D., Mendonça, G., Florindo, A. A., & Barros, M. V. G. D. (2014). Reliability and validity of a physical activity social support assessment scale in adolescents-ASAFA scale. Revista Brasileira de Epidemiologia, 17, 355-370
  • Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2 nd ed.). London: Sage Publication.
  • Filiz, B., & Demirhan, G. (2015). Bireysel ve sosyal sorumluluk ölçeğinin (BSS-Ö) Türk diline uyarlanma çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 51-64.
  • Filiz, B., & Demirhan, G. (2018). Development and examination of personal and social responsibility behaviors scale. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 9(1), 1-16.
  • Filiz, B., & Demirhan, G. (2019). Sorumluluk davranışlarının kazandırılmasında bireysel ve sosyal sorumluluk modelinin kullanılması: TVF spor lisesi örneği. Eğitim ve Bilim, 44(199).
  • Frankel, R. J., Wallen E. N., & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. (8th Ed.). New York: McGraw-Hill.
  • Glasser, W. (1999). Başarısızlığın olmadığı okul. (Çev: K. Teksöz). Ankara: Beyaz Yayınları.
  • Gordon, B. (2010). An Examination of the responsibility model in a New Zealand Secondary School Physical Education Program, Journal of Teaching in Physical Education, 29(1), 21-37. Retrieved Jul 25, 2022, from https://journals.humankinetics.com/view/journals/jtpe/29/1/article-p21.xml
  • Gómez-Mármol, A., Sánchez-Alcaraz, B. J., De la Cruz-Sánchez, E., & Valero-Valenzuela, A. (2014). Relationship between socio-demographic variables and personal and social responsibility. Pensee, 76(12), 30-40.
  • Guijarro, E., Macphail, A., González-Víllora, S., & Arias-Palencia, N. M. (2020). Relationship between personal and social responsibility and the roles undertaken in sport education. Journal of Teaching in Physical Education, 1(aop), 1-10.
  • Gökalp, E. A., & Yöndem, Z. (2021). Ergenlerde psikolojik dayanikliliğin kişilik özellikleri ve algılanan sosyal desteğe göre yordanmasi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 759-768.
  • Güçlü, N., Paksoy, E. E., & Tetik, S. (2015). Liderlik kapasitesi: Okul yöneticilerinin sosyal sorumluluk davranışlarının belirlenmesine yönelik nitel bir araştırma. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1).
  • Hacettepe University Institute of Population Studies. (2019). 2018 Turkey demographic and health survey. Hacettepe University Institute of Population Studies, T.R. Presidency of Turkey Directorate of Strategy and Budget and TÜBİTAK, Ankara, Turkey. Publication number: IPSHU.19.02 ISBN 978-975-491-492-4.
  • Harrison, P. A., & Narayan, G. (2003). Differences in behavior, psychological factors, and environmental factors associated with participation in school sports and other activities in adolescence. Journal of School Health, 73: 113- 120.
  • Hellison, D. (1985). Goals and strategies for teaching physical education. Champaign, IL: Human Kinetics.
  • Hellison, D. (1995) Teaching responsibility through physical activity. Champaign, IL: Human Kinetics Publishers
  • Hellison, D. (2011). Teaching personal and social responsibility through physical Activity (3th ed.). Champaign, IL: Human Kinetics.
  • Hellison, D. (2014). Fiziksel aktivite yoluyla bireysel ve sosyal sorumluluk ögretimi [Teaching Personal and Social Responsibility through Physical Activity] (Trans. ed. Filiz, B.). Ankara: Nobel.
  • Hellison, D., & Martinek, T. (2006). Social and individual responsibility programs. In D. Kirk, D. Macdonald, & M. O’Sullivan (Eds.). The Handbook of Physical Education (Pp. 610–626). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Helsen, M., Vollebergh, W., & Meeus, W. (2000). Social support from parents, friends, and emotional problems in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 29(3), 319-335.
  • Henriksen, P. W., Ingholt, L., Rasmussen, M., & Holstein, B. E. (2016). Physical activity among adolescents: The role of various kinds of parental support. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 26(8), 927-932.
  • Hortigüela-Alcalá, D., Pérez-Pueyo, Á., & Moncada-Jiménez, J. (2015). An analysis of the responsibility of physical education students depending on the teaching methodology received. Journal of Physical Education and Sport, 15(2), 202
  • İlhan, A., & Taşkın, C. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal destek ile fiziksel aktivite düzeylerini arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 98, s. 307-313 ISSN: 2148-2489 Doi Number: http://dx.doi.org/10. 29228/ASOS.36790
  • Karagöz, Y. (2019). Spss ve Amos 23 uygulamalı istatistiksel analizler (Güncellenmiş 2. basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Karasar, N. (2022). Bilimsel Araştırma Yöntemi (37. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Karataş, Z. (2012). Ergenlerin algılanan sosyal destek ve sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi/ınvestıgatıon of adolescents' perceıved socıal support and traıt anxıety levels. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 257-271.
  • Kesici, A. (2018). Lise öğrencilerinin sorumluluk düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(3), 965-985.
  • Köklü. N., Çokluk Ö., & Büyüköztürk. Ş. (2021). Sosyal bilimler için istatistik (25. Basım). Ankara: Pegem Akademi
  • Küçükibiş, H. F., & Eskiler, E. (2019). Fiziksel aktivitelerde sosyal destek ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 117-127.
  • Laird, Y., Fawkner, S., Kelly, P., Mcnamee, L., & Niven, A. (2016). The role of social support on physical activity behaviour in adolescent girls: a systematic review and meta-analysis. International. Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 13(1), 1-14.
  • Laker, A. (2000). Beyond the boundaries of physical education: Educating young people for citizenship and social responsibility. Psychology Press
  • Li, W., Wright, P. M., Rukavina, P., & Pickering, M. (2008). Measuring students’ perceptions of personal and social responsibility and its relationship to intrinsic motivation in urban physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 27, 167–178.
  • Lisboa, T., Silva, W. R. D., Silva, D. A. S., Felden, É. P. G., Pelegrini, A., Lopes, J. D. J. D., & Beltrame, T. S. (2021). Social support from family and friends for physical activity in adolescence: analysis with structural equation modeling. Cadernos de Saúde Pública, 37(1).
  • Luckner, J. (1994). Developing independent and responsible behaviors in students who are deaf or hard of hearing. Teaching Exceptional Children, 26(2), 13-17
  • Martinez, S. M., Arredondo, E. M., Perez, G., & Baquero, B. (2009). Individual, social, and environmental barriers to and facilitators of physical activity among Latinas living in San Diego County: Focus Group Results. Family and Community Health, 32(1), 22–33. http://www.jstor.org/stable/44954749
  • Mendonça, G., Cheng, L. A., Mélo, E. N., & de Farias Júnior, J. C. (2014). Physical activity and social support in adolescents: a systematic review. Health Education Research, 29(5), 822-839.
  • Mendonça, G., & Júnior, J. C. (2015). Physical activity and social support in adolescents: analysis of different types and sources of social support. Journal of Sports Sciences, 33(18), 1942–1951. https://doi.org/10.1080/02640414.2015.1020842
  • Menéndez-Santurio, J. I., & Fernández-Río, J. (2016). Violence, responsibility, friendship and basic psychological needs: Effects of a sport education and teaching for personal and social responsibility program. Revista de Psicodidáctica, 21(2), 245-60.
  • Movahed, M., Salehi, R., & Hosseini, M. (2013). A comparison of the relationship between cultural factors and responsibility among youths of Ghorveh and Baneh cities. Journal of Applied Sociology, 24(1), 79-98.
  • Nelson-Jones, R. (1982). Danışma psikolojisi kuramları. (Ed. Akkoyun, F.) Ankara: TDFO Ltd. Şti.
  • Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
  • Pozo, P., Grao-Cruces, A., & Pérez-Ordás, R. (2018). Teaching personal and social responsibility model-based programmes in physical education: A systematic review. European Physical Education Review, 24(1), 56-75.
  • Repulbic of Türkiye Ministry of Interior. (2022). Türkiye's Population Map (10.07.2019). Retrieved July 25, 2022, from https://www.icisleri.gov.tr/turkiyenin-nufus-haritasi-10072021
  • Repulbic of Türkiye Ministry of National Education. (2020). National Education Statistics Formal Education 2019-2020. Repulbic of Türkiye, Ministry of National Education Strategy Development Department. Ankara, Türkiye. ISSN: 1300-0993
  • Raudsepp, L., & Viira, R. (2000). Influence of parents’ and siblings’ physical activity on activity levels of adolescents. European Journal of Physical Education, 5, 169-178.
  • Sallis, J. F., Prochaska, J. J., & Taylor, W. C. (2000). A review of correlates of physical activity of children and adolescents. Medicine and Science in Sports and Exercise, 32(5), 963-975.
  • Savaş, G. (2018). Türkiye’de yaşayan bireylerin toplumsal cinsiyet eşit (siz) liği algısı-Gender (In) equality perception of individuals living in Turkey. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 1(2), 101-121.
  • Schacter, H. L., & Margolin, G. (2019). The interplay of friends and parents in adolescents’ daily lives: Towards a dynamic view of social support. Social Development, 28(3), 708-724.
  • Sezer, A., & Çoban, O. (2016). Ortaokul öğrencilerinin sorumluluk değeri algıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 22-39.
  • Shlomo R., Ramon L., & Yaacov J. K. (2009) Student responsibility and classroom discipline in Australia, China, and Israel. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 39:4, 439-453, DOI: 10.1080/03057920802315916
  • Springer, A. E., Kelder, S. H., & Hoelscher, D. M. (2006). Social support, physical activity and sedentary behavior among 6th-grade girls: a cross-sectional study. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 3(1), 1-10. https://doi.org/10.1186/1479-5868-3-8
  • Su, C., & Su, L. (2020). On the goal of social responsibility cultivationfromthe psychology of responsibility. Canadian Social Science, 16 (9), 22-24. Available from: http:// www.cscanada.net/index.php/css/article/view/11865 DOI: http://dx.doi.org/10.3968/11865
  • Şirin, H. (2005). Öğrencilerin sosyal sorumluluklarının geliştirilmesinde öğretmenlerin rolü. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 301-316.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
  • Taylı, A. (2013). Sorumluluğun bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 30, ss.68-84.
  • Taylor, S. E. (2011). Social support: A review. In H. S. Friedman (Ed.). The Oxford handbook of health psychology (p. 189–214). Oxford University Press.
  • Trost, S. G., Sallis, J. F., Pate, R. R., Freedson, P. S., Taylor, W. C., & Dowda, M. (2003). Evaluating a model of parental influence on youth physical activity. American Journal of Preventive Medicine, 25(4), 277-282.
  • Turkish Statistical Institute. (2022). The results of address based population registration system, 2021: The first 5 provinces with the largest population by sex (Publication No. 45500). Retrieved July 25, 2022, from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=The-Results-of-Address-BasedPopulation-Registration-System-2021-45500
  • Yavuzer, H. (2013) Ergenlik Dönemi: Çocuk Psikolojisi (36. Baskı). Remzi Kitabevi, İstanbul
  • Welk, G. J., Wood, K., & Morss, G. (2003). Parental influences on physical activity in children: An exploration of potential mechanisms. Pediatric Exercise Science, 15(1), 19-33.
  • Wentzel, K. R. (1991). Social competence at school: Relation between social responsibility and academic achievement. Review of Educational Research, 61(1), 1-24. Doi: 10.3102/00346543061001001
  • Whitley, M. A., & Gould, D. (2011). Psychosocial development in refugee children and youth through the personal–social responsibility model. Journal of Sport Psychology in Action, 1(3), 118
  • Wright, P. M., & Burton, S. (2008). Implementation and outcomes of a responsibility-based physical activity program integrated into an intact high school physical education class. Journal of Teaching İn Physical Education, 27(2), 138-154.
  • Wright, M. S., Wilson, D. K., Griffin, S., & Evans, A. (2010). A qualitative study of parental modeling and social support for physical activity in underserved adolescents. Health Education Research, 25(2), 224-232. https://doi.org/10.1093/her/cyn043
  • Wright, P. M., & Craig, M. W. (2011). Tool for assessing responsibility-based education (TARE): Instrument development, content validity, and inter-rater reliability. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 15(3), 204-219.
  • Kaynak göstermek için: Küçükibiş, H. F., Özkurt, B. & Kaya, A. (2022). Ergen öğrencilerin fiziksel
  • bilgi formu, Farias Júnior ve arkadaşları (2014) tarafından geliştirilen, Küçükibiş ve Eskiler (2019) tarafından
  • Türkçe uyarlaması yapılan “Fiziksel Aktivitelerde Sosyal Destek Ölçeği” ile Li ve ark. (2008) tarafından
  • geliştirilen, Filiz ve Demirhan (2015) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan “Bireysel ve Sosyal Sorumluluk
  • yükümlülükler, olarak ifade edilmektedir (Bayraktar ve ark., 2016). Diğer taraftan sorumluluk, görev
  • karşımıza çıkar (Filiz ve Demirhan 2015). Bu özellik sorumluluk sahibi birey tanımı üzerinden
  • davranışlarının sonuçlarından kendisini sorumlu hisseder (Luckner, 1994). Bu durum, denetiminin kişi
  • (Duke ve Jones, 1985). Bu çerçeveden bakıldığında bireyin, duyarlılığı ile ilişkisi ortaya çıkarken,
  • 2016). Bireyin kendisi ve içinde yaşadığı çevresi için hissettiği sorumlulukları daha derinlemesine
  • olmasıdır (Brown, 2009). Bireyin sorumluluk kabulü ile kendi sınırları içerisinde olduğunu düşündüğü
  • (Cüceloğlu, 2002). Diğer taraftan bireylerin, içinde yer alarak oluşturdukları toplum ve çevre için
  • ve Lutterman, 1968). Bu sorumlulukların üstlenilmesinde yaşanılan topluma ve çevreye karşı
  • “duyarlılık” söz konusudur (Güçlü, Paksoy ve Tetik, 2015). Bireylerin sosyal sorumluluklara dönük
  • duyarlılık göstermesinin temelinde ise gönüllülük ve bilinçlilik hali yer alır (Eraslan, 2011). Ancak bu
  • olacağı eğitim ortamlarının oluşturulması gerekir (Cüceloğlu, 2002). Eğitim faaliyetleri içerisinde,
  • sorumluluk bilincinin geliştirilmesi, okulların öncelikli amaçları arasındadır (Şirin, 2005; Wentzel,
  • 1991). Özellikle okul döneminin içerisinde yer alan, özgürlük ve bireyselleşmenin de başladığı
  • ergenlik dönemi, bu kazanımlar için kritik evre olarak görülür (Yavuzer, 2013). Kimlik oluşumunun
  • alması önemlidir (Glasser, 1999; Nelson-Jones, 1982). Sorumluluk eğitimi için eğitim - öğretim
  • (Hellison, 1985; 1995, 2011). Ayrıca ergenlerin fiziksel aktivitelerde edindikleri olumlu bireysel ve
  • Narayan, 2003). Bireylerin birçok yaşamsal kazanım elde etmeleri için en yakın çevrelerinden sosyal destek
  • gördüğü sosyal bir yapı içerisinde bulunmasıdır (Taylor, 2011). Bir bakıma sosyal destekler bireyin
  • olumlu duygular ve kazanımlar elde ettiği sosyal ve duygusal dayanaklarıdır (Duncan ve ark., 2005).
  • sosyal destek kaynaklarını oluşturur (Deng ve Liu, 2017). Fiziksel aktiviteler içinde birey, en yakın
  • gördüğü bu kaynaklara yönelir (Mendonça ve Júnior, 2015; Eskiler ve Küçükibiş, 2019). Fiziksel
  • 2006; Springer ve ark., 2006; Wright ve ark., 2010). Diğer taraftan bireysel ve sosyal sorumluluk
  • davranışları konularında da birçok çalışma bulunmaktadır (Martinez ve ark., 2009; Su ve Su, 2020;
  • Gordon, 2010; Escartí ve ark., 2018). Bu iki kavramın birlikte değerlendirildiği bir araştırmanın
  • (Büyüköztürk ve ark., 2008; Frankell, Wallen ve Hyun, 2011). 2.2. Araştırma Evreni ve Örneklemi Araştırmada, uygulanabilir olması nedeniyle tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda
  • örnekleme yöntemi kullanılmıştır (Karasar, 2022). Araştırma, Türkiye’nin nüfus araştırma bölgeleri
  • ile gerçekleştirilmiştir (Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2019; Türkiye Cumhuriyeti
  • Milli Eğitim Bakanlığı, 2020; Türkiye İstatistik Kurumu, 2022; Türkiye Cumhuriyeti İçişleri
  • Bakanlığı, 2022). Örneklem sayısının belirlenmesinde ise madde başına 10-15 katılımcının analize dahil edilme
  • uygunluğu sağlanmıştır (Altunışık ve ark., 2012; Field, 2005; Nunnally, 1978). Araştırmaya 2020-
  • 2021 eğitim- öğretim yılı içerisinde öğrenim gören %52,3’ü kadın, %47,7’i erkek olmak üzere toplam
  • sorulardan oluşmaktadır. 2.3.2. Fiziksel Aktivitelerde Sosyal Destek Ölçeği (FASDÖ) Katılımcıların sosyal destek düzeylerini ölçmek için Farias Júnior ve arkadaşları (2014) tarafından
  • geliştirilen, Küçükibiş ve Eskiler (2019) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan 10 maddelik “Fiziksel
  • sayısının tüm değerlerin %70’in üzerinde olduğu tespit edilmiştir (Küçükibiş ve Eskiler 2019). 2.3.3. Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Ölçeği (BSS-Ö) Katılımcıların bireysel ve sosyal sorumluluk düzeylerini belirlemek için Li ve ark., (2008)
  • tarafından geliştirilen, Filiz ve Demirhan (2015) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan 13 maddelik
  • hesaplanmıştır (Filiz ve Demirhan, 2015). 2.4. Verilerin Toplanması Araştırmaya ilişkin veriler 2020-2021 eğitim-öğretim yılı içerisinde toplanmıştır. Verilerin sağlıklı
  • “04.12.2020 tarihli, 60263016-050.06.04-E.494575 sayılı” karar ile alınmıştır. 2.6. Verilerin Analizi Elde edilen veriler SPSS 22.0 ve JAMOVİ 2.2.5 istatiksel analiz programları kullanılarak
  • göstermediği kontrol edilmiştir (Tablo 2) (Tabachnick ve Fidell, 2013). Ayrıca çoklu bağlantı ve
  • doğrusallık durumları incelenerek değerlendirilmiştir (Tablo 6) (Altunışık ve ark., 2012; Büyüköztürk
  • ve ark., 2008; Tabachnick ve Fidell, 2013). Ek olarak verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler,
  • ve Çevik, 2003: Karagöz, 2019; Köklü ve ark., 2021).
  • bağlantı problemlerinin olmadığını göstermektedir (Büyüköztürk, 2021). Bu çalışmadaki Durbin-
  • belirlenmiştir (Filiz ve Demirhan, 2015). Elde edilen bu sonuç, çalışmada yer alan katılımcıların
  • rastlanılmıştır (Buğdaycı, 2019; Balcı ve Yanık, 2020; Kesici, 2018). Katılımcıların sosyal destek
  • (Küçükibiş ve Eskiler, 2019). Araştırmada, kadın öğrencilerin sorumluluk düzeylerinin, erkek öğrencilere oranla daha yüksek
  • düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Tablo 3). Savaş (2018) çalışmasında, toplumun bireyden
  • rastlanılmıştır (Taylı, 2013; Cómez-Mármol ve ark., 2017; Kesici, 2018; Amini ve Heidary, 2020).
  • ulaşılmıştır (Wright ve Craig, 2011; Movahed ve ark., 2013; Bayraktar ve ark., 2016; Filiz ve
  • Demirhan, 2018; Bektaş ve ark., 2019). Alanyazında mevcut araştırma ile benzerlik ve farklılık
  • araştırma sonuçlarıyla benzerlik gösteren (Sallis ve ark., 2000; Welk ve ark., 2003; Trost ve ark.,
  • 2003) çalışmalar olduğu gibi kadın öğrencilerin aldıkları sosyal desteklerin erkeklere oranla daha
  • yüksek olduğunu gösteren araştırmalara da rastlanılmıştır (Helsen ve ark., 2000; Cheng ve Chan,
  • 2004; Duncan ve ark., 2005; Raudsepp ve Viira, 2000). Bu bulgulardan bağımsız olarak sosyal
  • (Demaray ve Malecki, 2003; Bokhorst ve ark., 2010; Henriksen ve ark., 2016; Schacter ve Margolin,
  • 2019). Alanyazında mevcut çalışma bulguları ile benzer ve farklı bulguların yer alması, toplumsal algı
  • öğrencilerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (Tablo 4). Buğdayci (2019) da benzer olarak
  • arttıkça sorumluluk düzeyinin arttığı sonucuna ulaşmıştır. Hortigüela-Alcalá ve ark., (2015) da lise
  • yüksek sorumluluk düzeyine sahip olduklarını belirtmişlerdir. Hortigüela-Alcalá ve ark. (2015) bu
  • durumu özerklik ilişkisi ile açıklamışlardır. Shlomo Romi ve ark. (2009) ise yaptıkları çalışmalarında,
  • ile benzerlik göstermektedir. Buna karşın Shlomo Romi ve ark. (2009), aynı çalışmalarında söz
  • sonuçları ile benzerlikler gösteren çalışmalara rastlanılmıştır (Karataş, 2012; Çakmak ve Şahin, 2017).
  • desteklenmektedir. Örneğin Balcı ve Yanık (2020), ortaokul öğrencileriyle yürüttüğü araştırmasında,
  • paralellik göstermektedir. Benzer sonuçlara ulaşan Li ve ark. (2008) ise, ortaokul öğrencilerinin
  • arasında pozitif ve anlamlı bir şekilde ilişki olduğunu bildirmişlerdir. Courel-Ibáñez ve ark. (2019) ise
  • Mármol ve ark. (2017) da 11-17 yaş aralığında yer alan katılımcıların, fiziksel aktivite ile bireysel ve
  • ifade eden pek çok araştırma vardır (Laker, 2000; Hellison ve Martinek, 2006; Wright ve Burton,
  • 2008; Escartí ve ark., 2010; Hellison, 2011; Whitley ve Gould, 2011; Gómez-Mármol ve ark., 2014;
  • Hellison, 2014; Menéndez-Santurio ve Fernández-Río, 2016; Pozo ve ark., 2018; Filiz ve Demirhan,
  • 2019; Guijarro ve ark., 2020). Ayrıca fiziksel aktivitelere katılım ile sosyal destek arasındaki pozitif
  • yönlü ilişkiyi destekleyen araştırmalara da rastlanılmıştır (Casey ve ark., 2009; Cheng ve ark., 2014;
  • sorumluluk davranışları üzerindeki ekisini inceleyen Gökalp ve Yöndem (2021), ergenlerde algılanan
  • yer almaktadır (Acaray, 2020; Çelikkaya ve Seyhan, 2016; Çelikkaya ve Yılmaz, 2017; Sezer ve
  • Çoban, 2016). Elde edilen bulgulara göre, ebeveyn ve akran sosyal desteklerinin, bireysel ve sosyal
  • fikirler sunabilir. Bu araştırma 2020-2021 eğitim-öğretim yılında örgün öğretimde öğrenim gören
  • Frankel, R. J., Wallen E. N., & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education (8th Ed.). New York: McGraw-Hill.
  • Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK]. (2022). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2021: Cinsiyete göre en büyük nüfusa sahip ilk 5 il (Yayın No. 45500). 25 Temmuz 2022 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-202145500 adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. (2022). Türkiye'nin nüfus haritası (10.07.2019). 25 Temmuz 2022 tarihinde https://www.icisleri.gov.tr/turkiyenin-nufus-haritasi-10072021 adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı. (2020). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2019- 2020. Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. Ankara, Türkiye. ISSN: 1300
MAKALE İSTATİSTİKLERİ

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
 
                                                                                                                                                                                                        
                      
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
LINKS

                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    

                                                                                                                                                                                                        
     Last issue
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
         Previous issues
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    Article Statistics
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        




                                                                                                                                                                                                        


                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
Share