Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin işkoliklik davranışları ile zaman yönetim becerileri arasındaki ilişkiyi bazı değişkenler açısında ortaya koymaktır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş ili Dulkadiroğlu ilçesinde görev yapan 311 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmenlerin işkoliklik davranışlarını belirlemek için Kart (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan İşkoliklik Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin ilk şekli Spence ve Robbins (1992) tarafından geliştirilen üç boyutlu çalışma bataryası (WorkBat) ölçeğidir. Öğretmenlerin zaman yönetim becerilerini belirlemek için Britton ve Tesser (1991) tarafından geliştirilen, Alay ve Koçak (2003) tarafından Türkçeye uyarlanan “Zaman Yönetimi Envanteri kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin işkoliklik davranışları alt boyutları ile zaman yönetimi alt boyutları zaman planlaması ve zaman tutumları arasında anlamlı pozitif ilişki tespit edilmiştir. Bununla beraber işkoliklik davranışları alt boyutlarının zaman yönetimi alt boyutları zaman planlaması ve zaman tutumlarını yordadığı tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan analizlerde işkoliklik davranışları ve zaman yönetimi becerilerinin cinsiyet, medeni durum ve son öğrenim durumuna göre değişmediği tespit edilmiştir. Araştırmanın analiz sonuçları yorumlanmış ve literatürdeki benzer çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Araştırmanın son bölümünde karar alıcılar, öğretmenler ve araştırmacılar için öneri listesi oluşturulmuştur.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to reveal the relationship between teachers' workaholism behaviors and time management skills in terms of some variables. Relational screening model was used in the research. The study group of the research consists of 311 teachers working in Dulkadiroğlu district of Kahramanmaraş province in the 2021-2022 academic year. In the study, the Workaholism Scale adapted to Turkish by Kart (2005) was used to determine the workaholism behaviors of teachers. The first form of the scale is the three-dimensional work battery (WorkBat) scale developed by Spence and Robbins (1992). The “Time Management Inventory” developed by Britton and Tesser (1991) and adapted into Turkish by Alay and Koçak (2003), was used to determine the time management skills of teachers. According to the results of the research, a significant positive relationship was found between the sub-dimensions of teachers' workaholic behaviors and the sub-dimensions of time management, time planning and time attitudes. With this, it has been determined that the sub-dimensions of workaholic behaviors predict time planning and time attitudes in the sub-dimensions of time management. In the analyzes made within the scope of the research, it was determined that workaholic behaviors and time management skills did not change according to gender, marital status and last education level. The analysis results of the research were interpreted and compared with similar studies in the literature. In the last part of the study, a list of suggestions was created for decision makers, teachers and researchers.
Keywords
- Akatay, A. (2003), Örgütlerde Zaman Yönetimi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
- Akatay, A. (2003), Örgütlerde Zaman Yönetimi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(10), 282-300.
- Akgemci, T., Çelik, A., Aydoğan, E., Akatay, A. (2003), Zaman Yönetimi ve Yönetsel Zamanda Etkinlik, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Akyüz, Z. (2013) İşkoliklik ve Tükenmişlik Arsındaki İlişki: Hukukçular ve Öğretim ElemanlarıÜzerinde Bir Saha Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Alay, S., Koçak, S. (2003), Üniversite Öğrencilerinin Zaman Yönetimleri ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35 (35), 326-335.
- Altun Dilek, S., Yılmaz, K. (2015), Öğretmenlerin İşkoliklik Eğilimleri ile İş- Yaşam Dengeleri, Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-55.
- Andreassen C. S., Griffiths M. D., Hetland J., Kravina L., Jensen F, Pallesen S. (2014), The Prevalenceof Workaholism: A Survey Study in a Nationally Representative Sample of Norwegian Employees, PLoS ONE, 9(8): e102446. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0102446
- Andreassen, C. S., Ursin H. & Eriksen H. R. (2015), The Relationship Between Strong Motivation to Work, Workaholism and Health, Psychology & Health, 22:5, 615-629.
- Andreassen, C., Pallesen, S., & Torsheim, T. (2018), Workaholism as a Mediator Between Work-Related Stressors and Health Outcomes, International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(1), 73. MDPI AG. Retrieved from http://dx.doi.org/10.3390/ijerph15010073
- Arsezen, P. (2017), Turizmde İşkoliklik Davranışı, İş Tatmini ile İşletme Performansı Arasındakiİlişkinin Analizi ve Örgüte Duygusal Bağlılığın Aracı Rolü: Antalya’da Bulunan Beş YıldızlıKonaklama İşletmelerindeki Yöneticiler Örneği, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (5), 211-227.
- Arslan, G. (2020), Bağlılık, Diğergamlık, İşkoliklik, Tatmin ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Bir KamuKurumunda Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü EğitimEnstitüsü, Ankara.Ataş, M. (2017), Öğretmenlerin Sanal Kaytarma Davranışları ile Zaman Yönetimi BecerileriArasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Ataş, M., Yirci R. (2018), İşkoliklik ile Sanal Kaytarma Davranışları Arasındaki İlişki: Öğretmenler Üzerine Bir Uygulama, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(86), 428-443.
- Aziz, S., Zickar, M. J. (2006), A Cluster Analysis İnvestigation of Workaholism as a Syndrome, Journal of Occupational Health Psychology, 11(1), 52–62. https://doi.org/10.1037/1076-8998.11.1.52
- Bayraktaroğlu, S., Şahin, C., Aras, M. (2017), İşkoliklik ve Yenilikçi İnsan Sermayesi (Yis) İlişkisi:Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (7), 10-38.
- Bayramlı, Ü. (2017), Zaman Yönetimi, Ankara: Nobel.
- Bonebright, C. A., Clay, D. L., Ankennman, R. D. (2000), The Relationship of Workaholism Withwork- Life Conflict, Satisfaction and Purpose in Life, Journal of Counseling Psychology, 47, 469-477.
- Britton, B. K., Tesser, A. (1991), Zaman Yönetimi Uygulamalarının Üniversite Notlarına Etkisi, Eğitim Psikolojisi Dergisi, 83 (3), 405-410. https://doi.org/10.1037/0022-0663.83.3.405
- Buelens, M., Poelmans, S. A. Y. (2004), Enriching the Spence and Robbins’ Typology of Workaholism:Demographic, Motivational and Organizational Correlates, Organizational Change Management, 17 (5), 440-458.
- Cantarow, E. (1979), Women Workaholics, Mother Jones, 6(56).
- Cemaloğlu, N., Filiz, S. (2010), The Relation Between Time Management Skills and Academic Achievement of Potential Teachers, Educational Research Quarterly, 33 (4), 3-23.
- Claessens, B.J.C., Van Eerde, W., Rutte, C.G., Roe, R.A. (2007), A Review of the Time Management Literature, Personnel Review, 36(2), 255-276. https://doi.org/10.1108/00483480710726136
- Christensen, L. B., Johnson, R. B., Turner, L. A. (2015), Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz, Ankara: Anı Yayıncılık.
- Clark, M. A., Michel, J. S., Zhdanova, L., Pui, S. Y., Baltes, B. B. (2016), All Work and No Play? A Meta-Analytic Examination of The Correlates and Outcomes of Workaholism, Journal of
- Cotte, J., Tilottama G., Ratneshwar S., Ricci M. (2006), Pleasure or Utility? Time Planning Style and Web Usage Behaviors, Journal of Interactive Marketing, 20 (1), 45–57.
- Dosaliyeva, D. (2009), İşkolikliğin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, Türkiye.
- Durmaz, M., Hüseyinli, T., Güçlü, C. (2016), Zaman Yönetimi Becerileri ile Akademik Başarı arasındaki İlişki, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (7), 2291- 2303.
- Eldeleklioğlu, J. (2008), Ergenlerin Zaman Yönetimi Becerilerinin Kaygı, Yaş ve Cinsiyet Değişkenleri Açısından İncelenmesi, Elementary Education Online, 7(3), 656-663.
- Erdul, G. (2005), Üniversite Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerileri ile Kaygı Düzeyleri Arasındakiİlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Erer, B. (2021), İş-Aile Çatışmasının Bir Öncülü Olarak İşkoliklik, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10 (3), 2796-2811.
- Erkmen, B. (2013), İşkoliklik ile Esenlik Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Farsak, K. (2020), Özel Okullarda Çalışan Okul Öncesi Öğretmenlerinin Zaman Yönetimi Becerileri ileİş Doyumları Arasındaki İlişki, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi, Eğitim BilimleriFraenkel, Jack R., Wallen, Norman, E. (2009), How to Design and Evaluate Research in Education, New York: McGraw-Hill.
- Gözel E. (2009), İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Zaman Yönetimi Hakkındaki Görüşleri, AfyonKocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
- Gözel, E., Halat E. (2010), İlkokul Eğitim Okulu Öğretmenleri ve Zaman Yönetimi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(6), 73-89.
- Güçlü, N. (2001). Zaman Yönetimi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,7(25), 87-106.
- Güdü Demirbulat, Ö., Saatçi, G., Avcıkurt, C. (2019), İşkoliklik ve Bireysel Mutluluk Arasındakiİlişkinin Turizm Akademisyenleri Açısından İncelenmesi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (4), 3500-3515.
- Harpaz, I., Snir, R. (2003), Workaholism: Its Definition and Nature, Human Relations, 56(3), 291-319. Haynes, Marion, E. (1999), Kişisel Zaman Yönetimi, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
- Keenan, K. (1996). Yöneticinin Kılavuzu, Zamanı Doğru Kullanma, İstanbul: Remzi.
- Kibar, B., Fidan, Y., Yıldıran, C. (2014), Öğrencilerin Zaman Yönetimi Becerileri ile AkademikBaşarıları Arasındaki İlişki, Karabük Üniversitesi Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi, 2(2), 136-Macan, T. H. (1994), Time Management: Test of a Process Model, Journal of Applied Psychology, 79, 381–391.
- Machlowitz, M. (1980), Workaholics: Living with Them, Working with Them, Reading, MA: Addison- Wesley.
- Maslach, C. (1986), Sretss, Burnout and Workaholism, Professionals in Distress: Issues, Syndromes and Solutions in Psychology, Washington: American Psychological Association.
- Özdemir, N. (2019), Sağlık Sektöründe Çalışan Ebelerin İşkolikliklerinin İş Stresleri Üzerine Etkileri, Uluslararası Sanat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 60-69.
- Özsoy, T., Balaban, Ö. (2019), İşkoliklik, Olumsuz Boyutlarıyla Örgütsel Davranış, Konya: Eğitim Yayınevi.
- Oates, W.E. (1971), Confessions of a Workaholic: The Facts About Work Addiction, New York: World.Özsürünç R., Koçak Ö. E. (2021), İşkolik Davranışlar, Algılanan Katkı ve Yaşam Doyumu İlişkisindeİşte Kendini Yetiştirmenin Aracı Etkisi, Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 83 – 93.
- Pehlivanlı, E., A. (2019), Bağlılık, Diğergamlık, İşkoliklik, Tatmin ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: BirKamu Kurumunda Araştırma, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
- Peeters M., Rutte C. G. (2005), Time Management Behavior as a Moderator for the Job Demand-Control İnteraction, Journal of Occupational Health Psychology, 10(1), 64–75.
- Porter, G. (2006), Profiles of Workaholism Among High-Tech Managers. Career Development International, 11 (5), 440–462.
- Robınson, B. E. (2000), Ben İşkolik Değilim. Bence Öylesin, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.Robinson, B. E. (2007), Chained to the Desk, New York: University Press.
- Sabuncuoğlu, Z., Tüz, M. (1995), Örgütsel Psikoloji, Bursa: Ezgi Kitapevi Yayınları.
- Sağır, M., Ataş, M. (2017), The Relationship Between Teachers’ Cyberloafing Behaviours and Time Management, Turkish Journal of TeacherEducation, 6(2), 74-91.
- Salihoğlu, G. H. (2014), Çalışanların Kariyer Yolculuğunda İşkolikliğin Rolü Üzerine BankacılıkSektöründe Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
- Saunders M., Lewis P., Thornhill A. (2009), Research Methods for Business Students, Essex: Prentice Hall.
- Serçeoğlu, N. (2015), Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personelin İşkoliklik Eğilimleri ile HizmetOdaklılık İlişkisi: Tra1 Bölgesinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Erzurum.
- Spence, J. T., Robbins, A. S. (1992), Workaholism: Definition, Measurement and Preliminary Results, Journal of PersonalityAssessment, 58(1), 160-178. https://doi:10.1207/s15327752jpa5801.15
- Sussman S, Lisha N, Griffiths M. (2011), Prevalence of the Addictions: A Problem of the Majority or the Minority?, Evaluation & the Health Professions, 1(34), 3–56.
- Türe, G. (2013), Hazırlık Okulu Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerileri ile Stres Yönetimi BecerileriArasındaki İlişkinin Araştırılması: Yeditepe Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tziner, A., Tanami, M. (2013), Examining the Links Between Attachment, Perfectionism and JobMotivation Potential with Job Engagement and Workaholism, Journal of Work and Organizational Psychology, 1(29), 65-74. Https://Doi:10.5093/Tr2013a10
- Ustun Aktas, N. (2020), Workaholism And Free Time Management Among High School Teachers, International Online Journal Of Educational Sciences, 12(5), 263-270.
- Yiğitel, S. (2021), İş-Aile Yaşam Çatışması ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Bireysel PerformansaEtkisi: Sivil Havacılık Sektöründe Bir Araştırma, Yayınlanmış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Zeijen, M. E. L., Peeters, M. C. W., Hakanen, J. J. (2018), Workaholism Versus Work Engagement AndJob Crafting: What İs The Role Of Self-Management Strategies?, Human Resource Management Journal, 1(28), 357– 373. Https://Doi.Org/10.1111/1748-8583.12187
- Zincirkıran, M. (2013), İşkoliklik ile İş-Aile Çatışması İlişkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi:Sağlık İşletmelerinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Bilim Dalı, Diyarbakır.
